چه کسی می تواند غنی را ببخشد؟

«ملت فیصله کرده‌است که خائنان ملی را تعقیب و به میز عدالت می‌کشاند.»
این جمله از ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان است که در واکنش به سخنرانی تبلیغاتی اشرف غنی؛ رئیس جمهوری فراری در نشست اضطراری شورای ملی توییت کرد.
 
در آن زمان بسیاری از ناظران که این جمله را خواندند، این تردید را مطرح کردند که ملت افغانستان در کجا و چگونه تصمیم گرفته است که خاینان ملی را تعقیب کند و به میز عدالت بکشاند.
 
با این حال شاید کمتر کسی نسبت به این واقعیت تردید داشت که خائنان ملی روزی باید تحت تعقیب قرار بگیرند و در مقابل قانون پاسخگو باشند؛ اما شاید زیاد نبودند کسانی که تصور می کردند اشرف غنی نیز یکی از بزرگترین خائنان ملی است که پیش از هر کس دیگری باید تحت تعقیب قرار بگیرد و در برابر قانون عدالت محاکمه شود.
 
وقتی او از افغانستان گریخت، نظام و ارتش را متلاشی کرد و بر بنیاد ادعاها میلیون ها دالر از سرمایه های ملی را نیز با خود برد، از نظر بسیاری از مردم افغانستان - حتی کسانی که پیش از این حامی جدی اشرف غنی بودند- به مثابه خاین ملی شناخته شد که باید دستگیر و محاکمه شود.
 
در همین راستا کارزارهای وسیعی نیز اخیرا در فضای مجازی راه اندازی شده که از پولیس بین‌الملل می خواهد اشرف غنی؛ رئیس جمهوری فراری را دستگیر کند و به افغانستان بازگرداند تا محاکمه و مجازات شود.
 
با این حال به تازگی از قول سخنگویان طالبان گزارش شده است که آنها اشرف غنی و دیگر مقامات دولتی را بخشیده اند.
 
این گزارش‌ ها واکنش وسیع مردم افغانستان را به ویژه در شبکه ‌های اجتماعی برانگیخته است.
 
آنها می پرسند که این موضع تازه طالبان با توییت مورد اشاره ذبیح الله مجاهد در واکنش به سخنرانی تبلیغاتی اشرف غنی در نشست اضطراری شورای ملی، چگونه قابل جمع است؟
 
مردم در عین حال نمی توانند به این ابهام پاسخ دهند که طالبان آیا به راستی برای استقرار عدالت و احقاق حقوق مردم افغانستان دست به مبارزه مسلحانه علیه دولت دست نشانده و فاسد اشرف غنی زده بودند یا هدف آنها صرفاً دستیابی به قدرت از طریق سرنگونی اشرف غنی بود؟ اگر هدف آنها اولی بوده، بدون محاکمه و مجازات غنی، تحقق نخواهد یافت و اگر دومی باشد، بدون تردید محقق شده است.
 
نکته دیگر هم این است که مبادا طالبان در زمینه بخشش اشرف غنی و چشم پوشی از خیانت‌ها و جنایت‌های هولناک او در حق مردم افغانستان و حتی جنگجویان خود طالبان، ملاحظات قومی را مد نظر قرار داده و آن را بر اصول عدالت و مقتضای قانون ترجیح داده باشند.
 
این تردید از آنجا ریشه می‌گیرد که به باور بسیاری از منتقدان، واگذاری های عمدی و بدون درگیری و جنگ ولسوالی ها و ولایت به طالبان و در نهایت، فرار غیرمسئولانه و بزدلانه اشرف غنی از کابل نیز احتمالاً در نتیجه یک تبانی درون قومی میان غنی و طالبان رخ داد.
 
هریک از این پرسش ها و ابهام ها به جای خود مهم است؛ اما شاید هیچ پرسشی به اندازه این امر اهمیت نداشته باشد که چه کسی می تواند اشرف غنی را ببخشد؟
 
او متهم ردیف اول خیانت ملی، ایجاد بحران و بی ثباتی، مزدوری برای بیگانگان، ممانعت از استقرار صلح و عدالت، دامن زدن به جنگ و ناامنی و خشونت و کشتار و بی ثباتی، فروپاشی نظام و نیروهای مسلح، نقض صریح و گسترده و عمدی و آگاهانه قانون اساسی، ارتکاب شنیع ترین شیوه های فساد مالی و اداری و حتی اخلاقی، ارعاب و سرکوب، به کشتن دادن ده ها هزار جوان افغان در جنگی بیهوده و غیر واقعی، کشتن هزاران عضو طالبان، تاراج دارایی های ملی و سرقت ذخایر ارزی افغانستان است.
 
با توجه به این موارد، آیا طالبان به تنهایی صلاحیت بخشیدن اشرف غنی را دارند؟ آیا اعلام عفو عمومی طالبان که گفته می‌شود حتی مشمول غنی نیز خواهد شد برای او به عنوان یک خائن بزرگ ملی، مصونیت خواهد آورد؟ آیا این تصمیم طالبان با آنچه ذبیح الله مجاهد درباره «فیصله ملت» به منظور تعقیب و محاکمه خائنان ملی مطرح کرده بود منافات جدی ندارد؟
 
طالبان حتی نباید از خون جنگجویان خودشان که به دست یا دستور اشرف غنی ریخته شده نیز چشم پوشی کنند؛ این در حالی است که دایره جرایم و خیانت های غنی بسیار فراتر و گسترده‌تر از این است و او باید روزی در برابر یکایک مردم افغانستان پاسخگو باشد و مجازات شود. در نهایت این مردم افغانستان هستند که باید درباره اشرف غنی داوری کنند و تصمیم بگیرند تا او را ببخشند یا محاکمه بکشاند. این حق بدیهی قانونی و شرعی مردم را نمی توان در بازی های درون قومی دو قبیله متخاصم، مورد معامله قرار داد و زیر پا گذاشت.
 
نرگس اعتماد - جمهور