گروهی از زنان در کابل به مناسبت روز جهانی محو خشونت علیه زنان، در یک خانه گردهمایی اعتراضی برگزار کردهاند. آنان میگویند، طالبان در پی سرکوب زنان هستند.
زنان معترض گفتهاند که طالبان تلاش میکنند تا هویت زنان را «محو» کنند.
آنان حکومت طالبان را استبدادی خوانده و گفتهاند که این حکومت در پی سرکوب زنان است.
زنان معترض از جامعه جهانی و سازمان ملل خواستهاند که طالبان را مجبور به احترامگذاشتن به حقوق زنان کنند.
یوناما هم گفتهاست که جامعه جهانی باید به صداها و تجربیات زنان و دختران افغان گوش دهد.
به گفته این نهاد، خشونت علیه زنان و دختران به دلیل محدودیت آزادیهای آنها بیشتر شدهاست.
عفو بینالملل هم گفتهاست که جامعه بینالمللی باید بر تعهد بلندمدت خود برای حمایت از حقوق زنان افغان پایدار بماند.
روز جهانی محو خشونت علیه زنان در حالی تجلیل شد که زنان افغانستان بار دیگر در حال بازگشت سریع به وضعیت رقت انگیز پیش از تحولات ۲۰ سال گذشته هستند.
اگرچه هنوز تعدادی انگشتشمار از زنان مبارز و شجاع علیرغم محدودیت های سنگین و تهدیدهای جدی که وجود دارد به خیابان میآیند و یا در خانه های سرپوشیده از روز جهانی محو خشونت علیه زنان تجلیل می کنند تا به این ترتیب توجه جهانی غیرمسئول و بیتفاوت را به وضعیت بحرانی خود جلب کنند؛ اما امیدهای بسیار اندکی وجود دارد که جامعه جهانی، صدای زنان و دختران افغان را بشنود، به مبارزات شجاعانه آنها برای تحقق حقوق شان اعتماد کنند و به کمک شان بشتابد.
علیرغم آنکه یکی از پیش شرطهای اساسی جهان برای تعامل با دولت طالبان، رعایت حقوق زنان و مشارکت معنیدار آنها در ساختار سیاسی، تعیین سرنوشت و فعالیتهای اجتماعی و فرهنگی و نیز به رسمیت شناختن حقوق انسانی شان مانند تحصیل و آموزش بود، در روزهای اخیر اما به وضوح مشاهده میشود که همان کشورهایی که به طور قاطعانه بر پیش شرط های مورد اشاره تاکید میکردند اکنون در حال سبقت گرفتن از همدیگر برای تعامل با طالبان هستند.
افزون بر این، جامعه جهانی هیچ واکنش مؤثری در قبال سرکوب صدای زنان مبارز و دادخواه افغان نشان میدهد. آنها به خیابان میآیند و شعار میدهند؛ اما اعتراضات شان از سوی حکومت طالبان با بایکوت رسانهای مواجه میشود و رسانهها حق پوشش مستقیم اخبار و رویدادهای مربوط به مبارزات زنان را ندارند.
وزارت امور داخله طالبان که از سوی سراجالدین حقانی رهبری میشود برپایی این گونه تظاهرات را «غیرقانونی» میداند؛ این در حالی است که همان وزارت هیچ واکنشی نسبت به سرکوب صدای زنان و سلب حقوق اساسی و انسانی آنها نشان نمی دهد.
طالبان وزارت امور زنان را نیز تبدیل به وزارت امر به معروف و نهی از منکر کرده اند، در ساختار دولت جدید هیچ زنی حضور ندارد و انتظار هم میرود که در آینده تغییری ملموس در این زمینه رخ دهد.
کارمندان زن دستگاههای دولتی، خانهنشین شدهاند و صدها هزار دختر دانش آموز بالای صنف ششم حق ندارند به مکتب بروند. افزون بر این، دانشگاه های دولتی همچنان مسدود است و دانشگاه های خصوصی هم با تفکیک مضحک جنسیتی روبه رو هستند تا به زعم سیاست گذاران طالبان، دختران دانشجو به خاطر را رعایت اصول شریعت اسلامی با خوانش طالبانی از فعالیت فکری و تضارب آرا در یک فضای کاملاً علمی محروم باشند.
در کنار همه اینها به دلیل وضع محدودیت های سنگین بر کار و فعالیت اجتماعی و اقتصادی زنان، بسیاری از خانواده هایی که نان آور آنها زن هستند با بحران معیشت روبه رو اند و هیچ کمکی برای نجات آنها از فقر و فاجعه صورت نمی گیرد. انتظار نمی رود دولت طالبان که با بحران اقتصادی شدید و جدی مواجه است برای حمایت از زنان سرپرست خانوار و نان آوران زن خانواده ها کمک ها و یارانه های دولتی در نظر بگیرد.
با اینهمه، زنان همچنان به طور مذبوحانه در حال مبارزه برای جلوگیری از محو هویت شان هستند. آنها با وجود آنکه از سوی جهان مدعی حمایت از حقوق زنان به طرزی بی رحمانه تنها گذاشته شده اند به خیابان می آیند، اعتراض می کنند، شعار می دهند و خواهان حقوق انسانیشان هستند.
البته نمیتوان نادیده گرفت که در این میان هنوز هستند عناصر سودجویی که به نام حمایت از حقوق زنان و دفاع از خواسته های مشروع و اساسی شان از کشورها و سازمان های بین المللی پروژه های پولساز و سودآور می گیرند؛ اما عملاً هیچ کاری برای حمایت از زنان نیازمند افغانستان و نجات آنها از استبداد و سرکوب و فقر و فاجعه انجام نمیدهند.
در چنین شرایطی جامعه جهانی نمی تواند تنها با صدور اعلامیه های مناسبتی، تظاهر به حمایت از زنان افغان کند. زنان افغانستان بدون هیچ گونه پشتوانه خارجی همچنان در صحنه مانده اند تا از حقوق خود دفاع کنند و مبارزه تاریخی خویش برای اثبات و احراز هویت انسانی شان در یک جامعه مردسالار، سرکوبگر و استبدادزده را به سرانجامی عادلانه برسانند. با اینهمه انتظار نمی رود که این مبارزه به تنهایی و بدون حمایت های مؤثر و صادقانه جامعه جهانی به جایی برسد.
آیا جهان حقوق زنان افغان را قربانی منافع سوداندیشانه خود در تعامل با طالبان می کند یا بر اصول و ارزش ها و شعارهایش در حمایت از حقوق بنیادین زنان پایدار و متعهد می ماند؟
نرگس اعتماد - جمهور