مسئولیت توافق‌نامه استعماری دوحه با کیست؟

 

او از مدیریت روند خروج نظامیان امریکایی از افغانستان توسط اداره‌ بایدن به‌ شدت انتقاد کرد و گزارش اخیر وزارت خارجه‌ امریکا درباره روند تخلیه از افغانستان را «سرپوش‌گذاشتن» بر اشتباهات خوانده است.

 

او افزوده: «آنان تلاش می‌کنند که دیگران را مقصر جلوه دهند و تقصیر را از خود دور کنند؛ اما توضیح نمی‌دهند که چرا رویکرد مبتنی بر شرایط ما را [اداره‌ ترامپ] را کنار گذاشتند.»

 

پمپئو این وضعیت را «شکست کامل رهبری» خوانده و افزوده که مدیریت فاجعه‌بار خروج از افغانستان، پوتین را تشویق کرد که به اوکراين حمله کند.

 

پیش از نشر گزارش وزارت خارجه امریکا، کاخ سفید با انتشار یک گزارش دیگر، دولت ترامپ را مقصر پیامدهای خروج نظامیان آن کشور از افغانستان دانسته بود.

 

این موضع گیری تازه از سوی یک جمهوری خواه تندرو که در زمان انعقاد و امضای توافقنامه استعماری دوحه میان امریکا و طالبان، وزیر خارجه بود و در مراسم رسمی امضای این توافقنامه در قطر نیز حضور داشت، نشانگر آن است که شکافی عمیق میان دو جناح اصلی در عرصه سیاست امریکا درباره فاجعه خروج از افغانستان به وجود آمده که پر کردن و ترمیم آن به سادگی و در کوتاه مدت، امکان پذیر نیست.

 

گزارش های متعدد ریاست جمهوری و وزارت امور خارجه امریکا و واکنش های تند جمهوری خواهان به آنها همچنین نشانه آن است که برخلاف دوره پیشین انتخابات ریاست جمهوری امریکا که در آن، هردو نامزد اصلی درباره افغانستان، سکوت اختیار کرده بودند، در این دوره، بحران افغانستان به شدت مورد مناقشه است و اگرچه با خروج کامل و دایمی نظامیان اشغالگر، ظاهرا پایان یافته به نظر می رسد؛ اما آثار، عواقب و پیامدهای ناگوار و فاجعه بار آن همچنان جامعه سیاسی امریکا را دو قطبی می کند و به تعبیر پمپئو امریکا سال ها باید تاوان آن را پس بدهد.

 

در این میان، چیزی که هردو جناح - به جز رییس جمهوری پیر امریکا- بر آن اتفاق نظر دارند این است که خروج بی قید و شرط، عجولانه و غیرمسئولانه نظامیان امریکایی از افغانستان، اشتباهی بزرگ بود که به نتایج و پیامدهای فاجعه آمیزی منجر شد.

 

به این ترتیب، بدیهی است که هیچیک از دو جناح اصلی در امریکا حاضر به پذیرش مسئولیت این اقدام فاجعه بار نباشد و تلاش کند که با فرافکنی، تحریف حقیقت و بازتاب گزینشی واقعیت های پشت پرده، جناح مقابل را مسئول بشناسد.

 

این اقدامات اما هرگز موجب نخواهد شد تا سهم هریک از دو جناح در این اقدام، کاهش پیدا کند. به همان میزان که ترامپ و پمپئو با آغاز و انجام مذاکرات صلح و در نهایت، امضای توافقنامه استعماری دوحه با طالبان، عوامل اصلی فجایع ناشی از آن هستند، دولت بایدن هم با تایید این توافقنامه و تسریع سقوط نظام جمهوری، فروپاشی ارتش ملی افغانستان و تسهیل بازگشت کامل طالبان به قدرت، مسئول و مقصر است و باید در برابر پیامدهای ناگوار و فاجعه بار آن، پاسخگو باشد.

 

افزون بر این، آنچه پمپئو از آن به عنوان «شکست کامل رهبری» یاد می کند، فرایندی است که تنها به دوره بایدن و حواس ناپایدار و بی ثباتی های فکری و روانی او محدود نمی شود؛ بلکه این فرایند از دوره ترامپ شروع شده بود که به تعبیر یکی از منتقدانش، ریاست جمهوری ایالات متحده را نیز مانند کسب و کارش مدیریت می کرد و معتقد بود که با نقض بدیهی ترین اصول پیمان ها و تعهدات راهبردی و سنتی امریکا و نیز بی اعتبار کردن سایر قراردادهای استراتژیک ایالات متحده با شرکای آن در جهان، با تروریست ها و دیکتاتورها و جنایتکاران هم می تواند قمار بزند و از این طریق، منافع حداکثری امریکا را تامین کند. 

 

بربنیاد همین رویکرد بود که رییس جمهور خودشیفته سایق امریکا با رهبر کوریای شمالی روابط دوستانه و «عاشقانه» برقرار کرد و حتی دوشادوش او به خاک کوریای شمالی گام گذاشت و با طالبان هم توافقنامه استعماری دوحه را امضا کرد و حتی به میزبانی از رهبران طالبان که در آن زمان به عنوان تروریست های بین المللی در لیست افراد تحت تعقیب اف بی آی قرار داشتند و برای سرشان جایزه تعیین شده بود، در کمپ دیوید ابراز تمایل کرده بود.

 

سکینه محمدی - جمهور