مخالفان طالبان، غایب بزرگ نشست دوحه؟

«شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» با انتشار بیانیه‌ای نسبت به نشستی که قرار است با میزبانی سازمان ملل در دوحه برگزار شود، به خاطر «عدم هماهنگی و مشورت با تمام جناح‌های سیاسی» ابراز نگرانی کرده است.

 

این شورا گفته:‌ «نگرانی‌ جناح‌های سیاسی در سطح ملی و همچنین جلسات متعدد و تحرکات متضاد در سطح بین المللی درباره افغانستان نشان‌دهنده عدم اجماع و انسجام ملی و بین المللی درباره افغانستان با محوریت سازمان ملل متحد است.»

 

نشست دوحه قرار است در روزهای یکشنبه و دوشنبه، ٢٩ و ٣٠ دلو با اشتراک نمایندگان کشورها درباره آینده افغانستان در قطر برگزار شود.

 

«شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» گفته است که «برای حل بحران افغانستان فعالیت منسجم و هماهنگ با محوریت سازمان ملل متحد و با حضور همه جوانب درگیر در قضیه افغانستان» باید آغاز شود و «هرگونه کمبود و نادیده‌گرفتن هریک از طرف‌های درگیر به منزله شکست روندهای موجود و طولانی شدن بحران افغانستان خواهد بود.»

 

این در حالی است که طالبان ادعا می کنند که از آنان برای شرکت در نشست دوحه دعوت شده است و سخنگوی سازمان ملل هم اعلام کرده است که نمایندگان «زنان و جامعه مدنی افغانستان» در این نشست حضور خواهند داشت. به این ترتیب، آیا تنها غایب بزرگ این نشست، بار دیگر جریان های سیاسی و قومی ضد طالبان خواهند بود؟

 

پیش از پرداختن به این پرسش، ابتدا لازم است به این نکته توجه شود که دعوت از طالبان و نمایندگان زنان و جامعه مدنی افغانستان، لزوما نمی تواند تنوع و تکثر این نشست را بازتاب دهد؛ زیرا قدرت های غربی و سازمان های تحت سلطه آنها پیش از این نشان داده اند که تنها به آن عده فعالان زن و جامعه مدنی افغانستان، اهمیت می دهند که به نحوی همسو با رژيم طالبان عمل می کنند، به آن گروه، تعلق قومی دارند و یا در خط فکری و ایدئولوژيک آنها حرکت می کنند. افرادی مانند محبوبه سراج که با وجود ظاهر غلط انداز لیبرالی اش، یک زن پشتون تبار به شدت طرفدار طالبان است و از سوی غرب، حتی نامزد دریافت جایزه نوبل صلح هم شد!

 

بنابراین، شرکت چنین چهره هایی که پس از تسلط طالبان به عنوان فعال حقوق زن و عضو جامعه مدنی، معرفی می شوند، لزوما تعارضی با حضور طالبان در نشست دوحه نخواهد داشت و چه بسا در راستای آن خواهد بود.

 

با این حساب، نادیده گرفتن عمدی و غیبت غیرقابل توجیه جریان های سیاسی و قومی ضد طالبان به ویژه شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان که بزرگترین تشکل سیاسی ضد طالبان محسوب می شود و از طیف وسیعی از اقوام و مذاهب کشور نمایندگی می کند، نگرانی ها درباره احتمال وجود یک برنامه خطرناک و توطئه آمیز در نشست آتی دوحه برای افغانستان را تشدید می کند.

 

همان‌گونه که در بیانیه شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان نیز تصریح شده، تحرکات اخیر در سطح منطقه و جامعه بین المللی حول محور افغانستان هم به این نگرانی ها دامن می زند و نشان می دهد که اراده های باطلی برای اعطای مشروعیت به رژيم طالبان و نادیده گرفتن مردم افغانستان و جریان های سیاسی و قومی کشور به طور فشرده کار می کنند و برگزاری نشست دوحه و خروجی آن ممکن است تمام این تحرکات را تجمیع کند و به یک تصمیم نهایی برای تعیین سرنوشت سیاسی کشور به نفع رژیم حاکم و رسمیت بخشیدن به روند موجود بیانجامد.

 

بنابراین، ابراز نگرانی و هشدارهای صریح شورای مقاومت ملی برای نجات، پیشاپیش نشست دوحه بسیار مهم، حیاتی و واقعی است و از سوی همه بازیگران باید مورد توجه قرار بگیرد؛ زیرا تصمیم گیری درباره سرنوشت مردم افغانستان، با نادیده گرفتن خود مردم و عدم دعوت و حتی مشورت با نمایندگان و رهبران آنان یک خطای راهبردی غیرقابل جبران خواهد بود که به تجدید و تکرار بحران های دیرپای پیشین و آغاز دور جدید خشونت و خونریزی طی سالیان طولانی، منتهی خواهد شد.

 

در این میان البته این نیاز ضروری را نیز نباید نادیده گرفت که در این مقطع حساس از حیات سیاسی و امنیتی کشور، تمام جریان های سیاسی، نظامی، قومی و ایدئولوژیک کشور باید حول یک محور واحد گردهم آیند و قدرتی را به وجود آورند که هیچ طرفی در سطح ملی و بین المللی قادر به نادیده گرفتن یا درهم شکستن آن نباشد. در حال حاضر، این تنها راه پیش روی تشکل های ضد طالبان برای تحمیل حضور و تثبیت وجود خود بر افغانستان، منطقه و جهان است؛ در غیر آن، به سادگی نادیده گرفته می شوند و به مرور حذف خواهند شد.

 

محمدرضا امینی - جمهور