بحران پاکستان؛ انتخابات مشکل را حل نمی‌کند

 

پولیس اسلام‌آباد روز یک‌شنبه، ۲۱ دلو، هشدار داد: «برخی افراد به تجمعات غیرقانونی در اطراف کمیسیون انتخابات و سایر ادارات دولتی دامن می‌زنند. با تجمعات غیرقانونی برخورد قانونی خواهد شد. لازم به ذکر است که درخواست برای تجمع نیز جرم است.»

 

این در حالی است که با اعلام نتایج انتخابات پارلمانی پاکستان که با تاخیر زیاد همراه بود، شماری از احزاب ادعای تقلب را مطرح کرده و خواستار تجمع اعتراضی حامیان خود شده‌اند.

 

عمران خان؛ نخست وزیر پیشین پاکستان هم از حامیان خود خواسته بود که در اعتراض به تقلب در انتخابات تجمعات صلح‌آمیز برگزار کنند.

 

گوهرعلی خان؛ رهبر تحریک انصاف نیز گفت: «در سراسر پاکستان انتخابات به شیوه‌ای ظریف دستکاری شده است. از حامیان حزب می‌خواهیم تا راهپیمایی صلح‌آمیزی را برگزار کنند.»

 

اما پولیس هشدار داده که دستورات موسوم به بخش ۱۴۴ طبق قانون دوران استعمار تجمع دو یا چند نفر را ممنوع می‌کند.

 

علیرغم هشدار پولیس و فرمانده ارتش پاکستان اما وضعیت همچنان بی ثبات و بحرانی است و هواداران احزاب مختلف در شهرهای بزرگ پاکستان، دست به راهپیمایی زده، جاده ها را مسدود کرده و مدعی اند که کمیسیون انتخابات، دولت و ارتش پاکستان، با قطع اینترنت و تلفون در روز انتخابات و نیز اعلام دیرهنگام نتایج آن، به آٰرای مردم دستبرد زده و اجازه نداده اند که مردم نامزدهای مورد نظر خود را به درستی شناسایی و انتخاب کنند، آرا به طور شفاف، شمارش شود و نتیجه ای که قطعا دلخواه دولتمردان و نظامیان پاکستان نیست، به سرعت اعلام گردد.

 

در این میان، گزارش های متعددی درباره هجوم نیروهای امنیتی پاکستان بر دفاتر نامزدهای «مستقل» مورد حمایت عمران خان و تحریک انصاف منتشر شده تا این نامزدها با انصراف از عضویت در تحریک انصاف و اعلام پیوستن به حزب مسلم لیگ شاخه نواز که از حمایت قوی ارتش برخوردار است، اکثریت نامزدان مورد حمایت عمران خان را بشکنند و با قدرت بخشیدن به حزب مسلم لیگ، زمینه نخست وزیری نواز شریف برای چهارمین دوره را فراهم سازند.

 

کارشناسان مستقل نیز تاکید کرده اند که با توجه به ماه ها سرکوب، بازداشت، ارعاب، کارزار سیاسی و سلب غیرقانونی حق احزاب و افراد برای شرکت در انتخابات پارلمانی اخیر، این انتخابات، یکی از بدنام ترین و بی اعتبارترین روندهای انتخاباتی در این کشور درگیر بحران می باشد.

 

با این حال، علیرغم سیطره سنگین ارتش بر معادلات سیاسی پاکستان و هشدار صریح فرمانده آن درباره لزوم پایان هرج و مرج، وضعیت جاری نشان می دهد که تصور نمی شود انتخابات نیز بتواند به بحران سیاسی دیرپا در پاکستان، پایان دهد و این کشور آشوب زده را در مسیر ثبات و استقرار قرار دهد.

 

یکی از دلایل مهم اقبال رأی دهندگان پاکستانی به تحریک انصاف نیز همین است؛ زیرا آنها نشان دادند که علیرغم اراده قاطع ارتش و دولت مرکزی اسلام آباد برای به حاشیه راندن تحریک انصاف و صدور احکام طولانی مدت حبس برای عمران خان، همسرش و اعضای ارشد حزب او، مردم به نامزدهای مورد حمایت او رای می دهند تا نشان دهند که دیگر از هژمونی ارتش به ستوه آمده اند و دولت های دست نشانده و مطیع ارتش در اسلام آباد، هرگز قادر به حل مسایل حاد و بحرانی سیاسی، اقتصادی و امنیتی و اجتماعی در آن کشور نیستند.

 

به روایت دیگر، انتخابات اخیر با وجود فضای شدید سرکوب، دستبرد و فقدان نظارت شفاف و دموکراتیک، ثابت کرد که مردم علیه نظم چند ده ساله حاکم بر پاکستان، شورش کرده اند و سیطره بلامنازع ارتش بر تمامی عرصه ها را عامل ریشه ای و بنیادین مشکلات و بحران های کشورشان می دانند.

 

به این ترتیب، شاید در روزهای آینده، راهپیمایی های اعتراضی تحریک انصاف به سرعت سرکوب شود و رایزنی های فشرده احزاب مسلم لیگ و مردم برای تشکیل دولت ائتلافی تحت فشار ارتش، به نتیجه برسد؛ اما این رویدادها بحران های دیرسال حاکم بر تمامی زمینه های حیات عمومی در پاکستان را حل نمی کند؛ بلکه به تاخیر می اندازد و بر آن سرپوش می گذارد. ظهور تحریک انصاف، عصیان پشتون ها، مبارزه مسلحانه بلوچ ها، ظهور گروه های تندروتر «جهادی»، بحران اقتصاد و معیشت و ناپایداری سیاسی، در کنار سلطه همه جانبه قدرت های بزرگ از امریکا و انگلیس تا چین و روسیه بر سرنوشت این کشور آشوب زده و خصومت دایمی آن با همسایه اتمی اش هند، آینده این کشور را بسیار تیره و تار نشان می دهد و خطر فروپاشی آن را تشدید می کند.

 

محمدرضا امینی - جمهور