فشار ایدئولوژیک طالبان بر محیطهای علمی کشور افزایش یافته است. منابع در دانشگاههای کشور به
خبرگزاری جمهور میگویند گروه طالبان از استادان دانشگاهها خواسته اند تا در مورد هبتالله آخندزاده، رهبر این گروه، و فرمانهای او مقالههای علمی بنویسند. گفته میشود این درخواست بیشتر متوجه استادان دانشکدههای شرعیات است.
شماری از استادان دانشگاهها در گفتگو با
خبرگزاری جمهور این موضوع را تأیید کردهاند. یکی از استادان دانشگاه کابل که نخواست نامش فاش شود، گفت: «به ما گفته شده که نگارش مقاله در مورد رهبر طالبان در ارزیابی علمی ما تأثیر خواهد داشت و اگر کسی از این کار خودداری کند، احتمال دارد از دانشگاه اخراج شود.»
به گفته این استاد، طالبان تأکید کردهاند که مقالهها باید جنبه «علمی و تحلیلی» داشته باشند و بر رهبری، فرمانها و نقش هبتالله آخندزاده تمرکز کنند.
کارشناسان امور آموزشی و دانشگاهی میگویند این اقدام طالبان بخشی از روند گسترش کنترل ایدئولوژیک بر نهادهای علمی کشور است. طالبان از زمان تسلط دوباره بر افغانستان، سیاستهای سختگیرانهای را در عرصه آموزش، بهویژه در دانشگاهها، اعمال کردهاند؛ سیاستهایی که به گفته تحلیلگران، با هدف همسو ساختن نظام آموزشی با دیدگاههای مذهبی و سیاسی این گروه دنبال میشود.
به باور ناظران، الزام استادان به نگارش مقاله درباره رهبر طالبان میتواند گامی در راستای «قدسیسازی» چهره هبتالله آخندزاده و مشروعیتبخشی به تصمیمها و فرمانهای او در میان قشر تحصیلکرده کشور میباشد.
یکی از استادان دانشگاه در گفتگو با
خبرگزاری جمهور گفت: «اینگونه دستورها نشانهای از تلاش برای یکدستسازی فکری است. طالبان میخواهند دانشگاهها را از محل تفکر انتقادی به محیطی تبدیل کنند که فقط ایدئولوژی رسمی را بازتاب دهد.»
طالبان تاکنون در مورد این گزارش و هدف از این دستور اظهار نظر نکردهاند.
از زمان بازگشت طالبان به قدرت، دانشگاههای افغانستان با فشارهای فزایندهای روبهرو بودهاند. محدودیت برای تحصیل زنان، حذف برخی مضامین درسی، و دخالتهای مستقیم در انتصابات علمی از جمله مواردی است که منتقدان آن را تلاشی برای تضعیف استقلال دانشگاهی کشور میدانند.