طالبان در دوحه، در کنار امریکا علیه منطقه؟

سخنگویان طالبان سرانجام پس از ماه‌ها مشورت، رایزنی و نشست‌های پشت پرده اعلام کردند که این گروه در نشست دوحه ۳ که به ابتکار سازمان ملل متحد و میزبانی قطر برای افغانستان برگزار می‌شود شرکت می‌کند.

 

این تصمیم در حالی اتخاذ می‌شود که طالبان در دو نشست قبلی دوحه غایب بودند. در نشست اول از آنها دعوت نشد و در نشست دوم علیرغم دعوت سازمان ملل متحد این بار طالبان آن را رد کردند.

 

به این ترتیب در نشست دوحه ۳ به نظر می‌رسد که طالبان توانسته اند در نتیجه رایزنی‌های فشرده پشت پرده شرایط خود را بر امریکا و سازمان ملل متحد تحمیل کنند.

 

آنها پیش از این چندین پیش شرط را برای شرکت در نشست دوحه مطرح کرده بودند که از جمله آنها عدم دعوت از نمایندگان جامعه مدنی و مخالفان سیاسی طالبان، نمایندگی مستقل این گروه از مردم افغانستان در نشست دوحه، دیدار رویارو و مستقیم با دبیرکل سازمان ملل متحد، اعطای کرسی نمایندگی دائمی افغانستان در سازمان ملل به طالبان و عدم معرفی نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان از پیش شرط‌های عمده طالبان برای شرکت در نشست دوحه ۳ بوده است.

 

اگرچه تاکنون مشخص نشده است که سازمان ملل متحد و امریکا تا چه حد همه پیش شرط‌های طالبان را قبول کرده اند؛ اما به نظر می‌رسد که امتیازات ارائه شده از سوی سازمان ملل و امریکا به طالبان به اندازه کافی وسوسه انگیز بوده که این گروه را راضی به شرکت در نشست دوحه ۳ کند.

 

سخنگویان طالبان تصریح کردند که ترکیب و دستور کار نشست دوحه ۳ با آنان در میان گذاشته شده و آنها بر این اساس تصمیم گرفتند که در این نشست شرکت کنند. طالبان در عین حال هشدار داده اند که در صورت تغییر در ترکیب و برنامه نشست دوحه موضع آنها برای شرکت در این نشست نیز تغییر خواهد کرد.

 

از سوی دیگر، گزارش‌ها حاکی است که نمایندگان جامعه مدنی افغانستان در نشست دوحه ۳ حضور نخواهند داشت. در صورتی که این گزارش درست باشد نشان می‌دهد که طالبان توانسته‌اند سازمان ملل و امریکا را مجبور به پذیرش پیش شرط خود در زمینه عدم دعوت از مخالفان خود در نشست دوحه کنند.

 

افزون بر این، ذبیح الله مجاهد، سخنگوی دولت طالبان نیز اعلام کرده که کمک‌های بشردوستانه و سرمایه‌گذاری خارجی از موارد عمده‌ای بوده که طالبان را مجاب به پذیرش دعوت سازمان ملل برای شرکت در نشست دوحه کرده است. به این ترتیب به نظر می‌رسد که امریکا رژیم‌های ثروتمند عربی از جمله قطر، امارات و عربستان سعودی را به کمک مالی به طالبان و سرمایه‌گذاری اقتصادی در افغانستان ترغیب کرده اند و به این ترتیب توانسته اند موضع طالبان برای شرکت در نشست دوحه را تغییر دهند.

 

این در حالی است که موضع‌گیری طالبان مبنی بر شرکت در نشست یادشده به نگرانی‌های گسترده در میان کشورهای منطقه منجر شده است. 

 

کارشناسان می‌گویند در پی سفر بحث برانگیز سراج الدین حقانی و برخی دیگر از مقامات تحت تحریم و تحت تعقیب طالبان به امارات متحده عربی و عربستان سعودی تصمیم طالبان برای شرکت در نشست دوحه تازه‌ترین نشانه از نزدیک شدن مواضع کابل به امریکا و غرب است.

 

در صورتی که این برداشت درست باشد به معنای آن است که طالبان هویت امریکایی خود را برملا کرده و با پشت کردن به تعهدات منطقه‌ای خود در تلاش اند تا بقا و دوام حاکمیت خویش را از طریق زدوبندهای نامشروع سیاسی، استخباراتی و امنیتی با قدرت‌های استعماری تامین کنند.

 

به این ترتیب در شرایطی که امریکا نتوانسته بود در دو نشست قبلی دوحه اهداف و مقاصد خود را بر رژیم طالبان و کشورهای منطقه تحمیل کند این بار اما به نظر می‌رسد که با پذیرش پیش شرط‌های زیاده خواهانه و جاه طلبانه رهبران طالبان از این گروه به عنوان یک نیروی استعماری برای تضعیف نقش منطقه در تحولات و معادلات افغانستان استفاده خواهد کرد.

 

محمدرضا امینی - جمهور