ماجرای کرزی و برادران همچنان ناراضی

منابع نزدیک به حامد کرزی؛ رئیس جمهوری پیشین می گویند که حکومت طالبان بار دیگر اجازه سفر آقای کرزی به بیرون از کشور را نداده است.

یک منبع نزدیک به آقای کرزی به رادیو آزادی گفته که طالبان به تقاضای او برای شرکت در یک نشست بین المللی در شهر برلین آلمان پاسخ نداده اند.

این منبع که نخواسته نامش افشا شود افزوده که پس از حاکمیت دوباره طالبان بر افغانستان، طالبان از دادن پاسخ به تقاضای آقای کرزی برای سفر به روسیه، هند و حالا هم آلمان خودداری کرده اند.

حامد کرزی، عبدالله عبدالله و فضل‌هادی مسلمیار؛ رئیس سابق مجلس سنا از مقام های نظام سرنگون شده جمهوری اند که پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان همچنان در کشور مانده اند. در این میان، آقایان عبدالله و مسلمیار به خارج از کشور سفر کرده اند؛ اما کرزی علیرغم تلاش های زیاد تاکنون حتی نتوانسته به خارج از کابل سفر کند.
 
به این ترتیب، طالبان همچنان «برادران ناراضی» کرزی اند. این در حالی است که به باور بسیاری از منتقدان و اکثر مردم افغانستان، کرزی بیشترین و بزرگترین خدمات را به طالبان کرد. هم او بود که در زمان اشغال افغانستان توسط امریکا و ناتو، در حالی که حدود ۱۲۰ هزار نیروی نظامی از ۴۴ کشور خارجی در کشور ما مستقر بودند، اجازه نداد طالبان به گونه ای سرکوب شوند که دیگر هرگز توان بازگشت به صحنه را نداشته باشند.
 
کرزی با وجود آنکه نظام پساطالبان را رهبری می کرد که با حمایت مستقیم قدرت های خارجی ایجاد شده بود؛ اما ظاهرا طالبان خط سرخ او بود و او هیچگاه مایل نبود طالبان به طور کامل در افغانستان ریشه کن شوند. این علیرغم جنگ مستقیم ناتو و امریکا با طالبان بود و تردیدی نیست که شماری از اعضای ائتلاف ضد تروریزم به رهبری امریکا مایل به جنگی واقعی و کوبنده با طالبان بودند؛ اگرچه هنوز درباره نیات واقعی امریکا در این زمینه، تردیدهای جدی وجود دارد.
 
با اینهمه، حتی اگر کرزی به دستور امریکا مانع از نابودی طالبان شده باشد، نقش و نفوذ خود او در این زمینه را نمی توان نادیده گرفت؛ زمانی که عملیات شبانه نیروهای خارجی در مناطق پشتون نشین را صریح و بی پروا محکوم می کرد، در برابر تلفات ناشی از بمباران های هوایی قوای خارجی، واکنش های خشمگینانه نشان می داد و در سال های بعد، حتی پا را از این هم فراتر گذاشت و برخلاف ادبیات سیاسی – امنیتی و رسانه ای مورد استفاده قدرت های غربی، طالبان را «تروریست» نمی نامید و با عناوینی مانند «برادران ناراضی» از آنان یاد می کرد، ملا عمر را «مجاهد» می خواند و با راه اندازی بازی پرهزینه «صلح» تلاش کرد جنگ با طالبان و نبرد با تروریزم را از مسیر خود منحرف کند و با راه اندازی روند مذاکرات سازش به طالبان به مثابه یک جریان سیاسی و ملی، رسمیت و مشروعیت بخشید.
 
در زمان کرزی همچنین آزادی گروهی زندانیان طالبان به یک رویه معمول بدل شد و هیچ زندانی طالبان به دلیل ارتکاب جنایت و کشتار و ترور، محاکمه و اعدام نشد. او حتی با وجود ارتکاب خونین ترین و مرگبارترین حملات بر غیرنظامیان و نظامیان از سوی طالبان در برابر فشارهای فزاینده نهادهای حقوق بشری، جامعه مدنی و قربانیان ترور مبنی بر اعدام انس حقانی که در آن زمان در «زندان» دولت افغانستان به سر می برد، مقاومت کرد و از این رهگذر، شبکه حقانی را نیز در کنار طالبان، مشروعیت و قدرت بخشید.
 
حتی پس از دوران ریاست جمهوری نیز کرزی هرگز حملات خونین طالبان را محکوم نمی کرد و با اتخاذ مواضع دوپهلو و فرافکنانه، این حملات را به «استخبارات خارجی» و... نسبت می داد.
 
شاید بربنیاد همین کارنامه درخشان خدمت به طالبان بود که کرزی پس از فروپاشی نظام جمهوری هم در کابل ماند و تلاش کرد خلأ قدرت را پر کند و به دولت طالبان، مشروعیت ببخشد.
 
یک روایت از نزدیکان اشرف غنی حتی حاکی است که پس از فرار غنی، کرزی قصد داشته زمام امور کشور را در اختیار بگیرد؛ اما آن مقام اجازه نداده است.
 
به هر حال، کرزی اکنون بیش از هر کس دیگری مفهوم «برادران ناراضی» را درک می کند؛ زیرا طالبان هنوز از او راضی نیستند و او را در زندانی به وسعت کابل، زندانی کرده و اجازه خارج شدن نمی دهند.
 
شاید تنها امتیاز کرزی در دوره حاکمیت «برادران ناراضی» اش این است که به تعبیر خودش در داخل کابل مانند «یک انسان آزاد» زندگی می کند!
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور