جهاد علیه پاکستان جهاد نیست!

ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی حکومت طالبان می‌گوید به افراد طالبان گفته شده که «بدون اجازه» برای جنگ به خارج نروند که «جهاد» شمرده نمی‌شود.

آقای مجاهد در گفتگو با طلوع‌نیوز گفت که «حکم شرعی از طرف دارالافتای امارت اسلامی [طالبان] مطرح شده،... به مجاهدین [اعضای طالبان] راهنمایی کرده که به‌خاطر جنگ به بیرون رفتن جهاد گفته نمی‌شود.»

او تاکید کرد که حکم رهبر طالبان در چنین مواردی «ضروری» است.

پیشتر، رسانه‌ های پاکستانی گزارش داده بودند که رهبر طالبان بنا به درخواست مقام‌های پاکستان حکم داده که کسی در پاکستان به عنوان «جهاد» به جنگ نرود.

دو هفته پیش، انفجاری مرگبار در میان هواداران جمعیت علمای پاکستان به رهبری مولانا فضل الرحمان ده‌ها کشته و زخمی به‌جا گذاشت. این مولوی تندرو پاکستانی حکم جهاد در افغانستان علیه نیروهای خارجی به رهبری امریکا و دولت افغانستان را صادر کرده بود.

این موضع گیری ذبیح الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان در حالی بیان می شود که پیش از این، ملا یعقوب؛ وزیر دفاع رژیم طالبان نیز گفته بود که جهاد در بیرون از افغانستان «جهاد» نیست؛ بلکه «جنگ» است؛ زیرا «امیر» طالبان چنین اجازه ای را صادر نکرده است.

این اظهارات در پی تشدید فشارهای پاکستان بر طالبان صورت می گیرد تا دستور داخلی ملا هبت الله را به طور علنی اعلام و اجرا کنند که طی آن، جنگجویان این گروه از جنگیدن در بیرون از افغانستان منع می شوند.

پاکستانی ها معتقد اند که شماری از اتباع افغانستان در حملات مرگبار اخیر آن کشور مشارکت داشته اند. طالبان اما این اظهارات و موضع گیری ها را ناشی از شکست نیروهای امنیتی و استخباراتی پاکستان می دانند و تاکید می کنند که آنها مسئول شکست نیروهای امنیتی کشور دیگر نیستند.

با اینهمه، مواضع ملا یعقوب و مجاهد نشان می دهد که رهبران طالبان به طور محتاطانه ای در حال تمکین به دستور تازه پاکستان درباره علنی کردن فرمان رهبرشان هستند؛ اما هنوز این «فرمان» به طور عمومی و علنی ابراز نشده و این نشان می دهد که طالبان همچنان ملاحظات پیچیده ای درباره این حکم، منابع مشروعیت آن در متون دینی و انطباق آن به خوانش افراطی طالبان از دستورات دینی درباره «جهاد»، بازخورد آن در میان جهادگران سراسر جهان و احتمال طرح این ادعا هستند که طالبان به طور گزینشی و به دستور پاکستان به احکام دینی عمل یا از آن برای رسیدن به مقاصد و منافع خودشان سوء استفاده می کنند؛ اما درباره اجرای آن در سایر زمینه ها عمدا و علنا دستورات دینی را نادیده می گیرند.

نکته قابل تأمل دیگر این است که طالبان در حالی بر عدم جواز «جهاد»‌ در بیرون از افغانستان، تاکید می کنند که مولوی های پاکستانی همواره بر وجوب «جهاد» در افغانستان، پافشاری و افراط گرایان را به رفتن به افغانستان برای کشتن و کشته شدن ترغیب می کردند. یکی از کسانی که از او به عنوان پدر معنوی طالبان نیز یاد می شود و بزرگترین مبلغ «جهاد» در افغانستان محسوب می شد، مولانا فضل الرحمان است که دو هفته پیش، اجتماع جریان تحت رهبری او هدف حمله انتحاری قرار گرفت.

از طالبان که ژست ملی گرایی و تعهد به منافع ملی افغانستان می گیرند و از سوی دیگر، بر پایبندی خود به اصل عدم حمله از خاک افغانستان بر کشورهای دیگر نیز تاکید می ورزند، باید پرسید که چرا پاکستانی ها طی ده ها سال گذشته، همواره «جهاد» در افغانستان را تجویز و تشریع می کردند و هیچ گونه تعهدی بر حمله از خاک یا مبدأ پاکستان بر افغانستان نداشتند در حالی که همان وضعیتی که دیروز در افغانستان جریان داشت، امروز بر پاکستان حاکم است و یک دولت سکولار و بی اعتنا به صریح ترین اصول و نصوص شریعت، بر سرنوشت صدها میلیون پاکستانی، حکمرانی می کند؟

آیا این خود نشانگر آن نیست که طالبان برای تخریب و ویرانگری و کشتار و خونریزی در افغانستان از سوی پاکستان، مأمور شده بودند و این مأموریت را زیر نام «جهاد» انجام می دادند؛ اما در عمل، هیچگونه باور و تعهدی به «جهاد»‌ واقعی در برابر حکومت های غیراسلامی در کشورهای اسلامی ندارند؟

این همان چالشی است که طالبان را به شدت تحت فشار قرار داده و آنها قادر به علنی کردن فتوای رهبرشان در این زمینه نیستند؛ با این وجود برای تمکین و اطاعت از دستورات پاکستان، مجبور اند از تریبون های مختلف – به جز تریبون ملا هبت الله - اعلام کنند که «جهاد» در بیرون از کشور، مشروعیت ندارد، مگر اینکه امیرشان دستور دهد! یعنی دستور اسلام و خدا باید به تعلیق درآید؛ زیرا رهبر طالبان به دستور پاکستان، چنین می خواهد!

عبدالمتین فرهمند - جمهور