کابل در برابر دوحه؛ طالبان میزبان «گروه تماس»

 

بلال کریمی؛ سفیر طالبان در پکن نیز در دیدار با مائو مینگ؛ معاون اداره آسیایی وزارت خارجه چین نیز در مورد نشست روز دوشنبه (۹ دلو) صحبت کرده و آن را «اولین نشست ابتکار منطقه‌ای کشورهای عضو گروه تماس منطقه‌ای در کابل» خوانده است.

 

ضیا احمد تکل؛ معاون سخنگوی وزارت خارجه طالبان گفته که در این نشست «راه‌های تعامل منطقه‌ای مبتنی بر منافع مشترک و احترام متقابل و همچنین فرصت‌های ترانزیتی در منطقه» مورد بحث قرار خواهد گرفت.

 

نشست دیگری نیز درباره افغانستان از سوی دبیرکل سازمان ملل در دوحه قطر در تاریخ ۱۸ و ۱۹ ماه فبروری برگزار می‌شود.

 

استفان دوجاریک؛ سخنگوی دبیرکل سازمان ملل گفته که نمایندگان زنان افغان و جامعه مدنی افغانستان نیز در این نشست دو روزه شرکت خواهند کرد.

 

این نخستین گروه تماس منطقه ای است که طرح تشکیل آن در نشست فرمت مسکو از سوی نماینده ایران، پیشنهاد شده بود و مورد استقبال کشورهای شرکت کننده قرار گرفت.

 

برگزاری این نشست در کابل و با میزبانی طالبان، پرسش های تازه ای را درباره اهداف این گروه، ایجاد کرده و به نگرانی ها درباره عزم و اراده برخی کشورها برای شناسایی رسمی رژيم طالبان، دامن زده است.

 

به باور منتقدان، اگرچه یکی از فلسفه های وجودی گروه تماس منطقه ای، برقراری تماس، تعامل و ارتباط با تمام طرف های سیاسی، قومی و مذهبی دخیل در قضایای افغانستان و بازیگران منطقه ای می باشد؛ بنابراین، قابل درک است که چرا این گروه با طالبان در تماس است. با این حال، این نگرانی نیز وجود دارد که میزبانی طالبان از نخستین نشست این گروه، فرای هر هدف یا دستاورد قابل انتظار دیگر، به خودی خود به این شایبه دامن می زند که طالبان با استفاده از امتیاز میزبانی از چنین نشست مهمی، حتما تلاش خواهند کرد تا رژيم خود را مشروع نشان دهند و در حالی که پرچم خود را در مراسم رسمی این نشست برمی افرازند در عمل نشان می دهند که طرف های شرکت کننده در نشست گروه تماس منطقه ای در کابل، اگر نه رسما؛ اما عملا پذیرفته اند که رژيم حاکم بر افغانستان، نماینده مشروع این کشور است و یک دولت قانونی محسوب می شود.

 

البته باید منتظر ماند و دید که نمایندگان و سفرای کشورهای شرکت کننده در گروه تماس منطقه ای در کابل، در جریان این نشست، بر چه مواردی تاکید و تصریح می کنند و تا چه اندازه تلاش می کنند از روایت طالبان برای کسب مشروعیت سیاسی خارجی، فاصله بگیرند و بر لزوم تشکیل دولت فراگیر و ایجاد اصلاحات اساسی، فراگیر و بنیادین سیاسی به منظور تامین مشارکت ملی برای عموم مردم افغانستان بدون توجه به قومیت و نژاد و مذهب و گرایش سیاسی شان تاکید خواهند کرد.

 

نکته مهم دیگر اما در برگزاری سریع نشست گروه تماس منطقه ای در کابل، برجسته کردن شکاف عمیق و شدید میان منطقه و فرامنطقه در آستانه برگزاری نشست سازمان ملل درباره افغانستان در دوحه است.

 

از نظر اغلب کشورهای عضو گروه تماس منطقه ای که روز دوشنبه در کابل، فراهم می آیند، نشست دوحه یک پروژه امریکایی است که در ادامه توافق استعماری دوحه میان طالبان و امریکا برگزار می شود و هدف از آن، تامین سلطه و منافع راهبردی غرب در افغانستان است.

 

نشست دوحه همچنین براساس قطعنامه بحث برانگیز اخیر شورای امنیت سازمان ملل برگزار می شود که در آن بر لزوم معرفی یک نماینده ویژه از سوی این سازمان برای افغانستان، تاکید شده بود؛ چیزی که هم با مخالفت چین و روسیه رو به رو شده و هم از جانب طالبان و دیگر بازیگران منطقه ای، مردود و غیرضروری اعلام شده است.

 

بنابراین، نشست گروه تماس منطقه ای در کابل، عملا نشانگر تقابل کابل در برابر دوحه است؛ اما اعطای امتیاز میزبانی نخستین نشست این گروه به طالبان، بدون شک، این رژيم را برای کسب مشروعیت منطقه ای امیدوار می سازد و این هرگز مورد پذیرش سایر جریان های سیاسی و قومی کشور نخواهد بود و بازخورد منفی خواهد داشت.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور