
حکومت افغانستان بارها گفته است که در امضای پیمان امنیتی با امریکا، عجله ندارد.
رییس جمهور کرزی به تازگی بار دیگر درباره امضای پیمان امنیتی با امریکا و پیمان استراتژیک با ناتو گفت:"ما برای امضای پیمان با آنان عجله نداریم و با دقت و احتیاط حرکت می کنیم".
وی در ادامه تصریح کرد:"خارجی ها از ما پایگاه نظامی می خواهند؛ ولی ما هم پیششرط هایی داریم که تامین صلح، تقویت ساختارهای دولتی و اقتصادی کشور از جمله پیششرطهای افغانستان می باشد."
کرزی افزود که دولت افغانستان با توجه به اینکه رسانه ها، مردم و صاحب نظران اصرار دارند که این قرارداد زودتر امضا شود؛ ولی دولت با دقت در این زمینه حرکت می کند؛ تا مانند قرارداد 'گندمک' باعث بدبختی کشور نشود. به همین دلیل دولت با تدبیر و جرئت در این راستا گام برمی دارد.
اشاره حامد کرزی به معاهده افغان-انگلیس در حدود 140 سال پیش است که حق حاکمیت ملی افغانستان را عملاً نقض کرد و در تاریخ افغانستان به "معاهده ننگین گندمک" معروف شد.
رئیس جمهور افغانستان چندی قبل نیز اعلام کرد که امریکا خواستار ایجاد 9 پایگاه در افغانستان است و شماری دیگر از کشورهای عضو ناتو نیز می خواهند در افغانستان پایگاه نظامی داشته باشند.
سفارت امریکا در کابل سخنان حامد کرزی در مورد پایگاه های نظامی امریکا در افغانستان بعد از ۲۰۱۴ را رد کرد.
آنچه در سخنان اخیر آقای کرزی تازگی داشت این موضوع بود که او این پیمان را با معاهده ننگین گندمک مقایسه کرد و گفت که این پیمان اما نباید مانند گندمک، باعث بدبختی افغانستان شود.
این مقایسه ای تازه و در عین حال تکان دهنده است؛ با توجه به این سخنان، آیا واقعاً باید منتظر شکل گیری گندمکی دیگر بود؟
داوری در این باره دشوار است و ممکن است صحت و سقم این داوری ها، سال ها طول بکشد تا به اثبات برسد؛ اما صرف مقایسه پیمان امنیتی با معاهده گندمک آنهم از سوی رییس جمهور کرزی، نشانگر آن است که نگرانی هایی در این زمینه وجود دارد و نسبت هایی میان این دو معاهده، قابل شناسایی است.
نکته مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که در آن زمان در مورد اینکه آیا معاهده گندمک واقعا به بدبختی مردم افغانستان تمام می شود یا خیر، شاید اتفاق نظر وجود نداشت؛ اما امروزه به خوبی ثابت شده است که معاهده گندمک از بنیاد یک پیمان استعماری و معامله ای آشکار با حاکمیت ملی افغانستان بود.
بنابراین در مورد پیمان امنیتی نیز هیچگاه چنین تضمینی وجود ندارد و نخواهد داشت. همچنان که در مورد پیمان استراتژیک با امریکا چنین چیزی در میان نبود.
اکنون بسیاری از نمایندگان شورای ملی که روزی به دلیل برخی انگیزش های پنهان و آشکار بدون حتی بحث و بررسی متن پیمان استراتژیک در هنگامه هیاهو و اعتراض و تشویق و هرج و مرج به آن رای تایید دادند، معتقدند که امضای پیمان استراتژیک با امریکا برای افغانستان بهره ای نداشته است.
این مساله مخصوصا در برابر تهدیدهایی که از خارج متوجه امنیت و ثبات افغانستان می گردد به خوبی قابل مشاهده است.
در زمینه پیمان امنیتی نیز که اهمیتی به مراتب بیشتر از پیمان استراتژیک برای امریکا و نیروهای خارجی مستقر در افغانستان دارد، مساله به همین صورت است.
خواسته های کلی و غیرعملی دولت آقای کرزی از امریکا در برابر امضای این پیمان خود نشانگر آن است که دولت کابل اگرچه همواره سخن از آرامش و عدم عجله می زند؛ اما با این درخواست های کلی و کلان و با توجه به ضعفی که دستگاه سیاست خارجی افغانستان در برابر همه کشورهای جهان به ویژه امریکا دارد بسیار بعید به نظر می رسد این خواسته ها مورد اعمال و اجرا قرار گیرند؛ زیرا حتی اگر امریکا متعهد به تامین صلح، تقویت ساختارهای دولتی، امنیتی و اقتصادی افغانستان شود، مکانیزم و چارچوب اجرای این تعهد را کدام سند مشخص می کند و کدام قدرت اجرایی بر عملیاتی کردن آن نظارت خواهد کرد؟!
افزون بر اینکه با سخنان تازه آقای کرزی، مقایسه پیمان امنیتی با معاهده ننگین گندمک نیز بر مشکلات این پیمان افزوده خواهد شد.
حسینی مدنی-
خبرگزاری جمهور