انفجارهای کابل؛ امریکا و طالبان پاسخ دهند

براساس تازه‌ترین گزارش‌ها در انفجار امروز (پنج‌شنبه، 4 سنبله) در نزدیکی میدان هوایی کابل، دست کم ۱۳ نفر کشته شده‌اند.
 
یک مقام طالبان تایید کرده که دست کم ۱۳ تن در این انفجار کشته شده‌اند که در بین آنها کودکان نیز دیده می شوند.
 
دیوید مارتینون؛ سفیر فرانسه در کابل در توییترش از احتمال انفجار دوم هشدار داده است.
 
اندکی پس از انفجار نخست، وقوع انفجار دوم هم تایید شد.
 
همزمان امریکا از شهروندانش خواسته از حرکت به سمت فرودگاه کابل خودداری کنند.
 
این انفجارها در حالی رخ داده است که امریکا و بریتانیا در مورد خطر حمله به میدان هوایی کابل هشدار داده بودند.
 
این انفجارها پس از آن صورت می‌گیرد که وضعیت در فرودگاه کابل از چندین روز به این سو بحرانی بوده است.
 
با وجود آنکه اکنون کابل و سراسر کشور - به جز پنجشیر- در کنترل گروه طالبان است، این گروه پیوسته ادعا کرده که این روزها هیچ گونه ناامنی و جنگی در کشور جریان نداشته و یک نفر حتی کشته نشده است، انفجارهای تازه در فرودگاه کابل این ادعا را مخدوش می کند.
 
اکنون دیگر دولت فاسد اشرف غنی و نیروهای نظامی، مقام های امنیتی و سازمان های استخباراتی آن نیست که ادعای دست داشتن شان در این گونه انفجارها مطرح شود و یا ناکارآمدی، فساد و سوء مدیریت شان مورد انتقاد قرار بگیرد.
 
با این حساب تنها مرجعی که باید در قبال وضعیت امنیتی پایتخت و سراسر کشور پاسخگو باشد طالبان است.
 
اما این تنها یک  جانب قضیه است. جانب دیگر این است که امنیت فرودگاه کابل حتی پس از سقوط پایتخت به دست طالبان هم در اختیار نیروهای خارجی به رهبری امریکا بوده است.
 
هزاران نظامی آمریکا مدت‌هاست که در فرودگاه کابل مستقر هستند و آن را تحت کنترل خود دارند. افزون بر این صدها نظامی از کشورهای متحد امریکا از جمله انگلیس و ترکیه نیز در میدان هوایی کابل حضور دارند.
 
بنابراین مسئول اصلی تامین امنیت این فرودگاه امریکایی‌ها هستند؛ همان هایی که در طول ۲۰ سال گذشته عامل ناامنی و خشونت و خونریزی در کشور ما بودند.
 
نکته مهم تر این است که نخستین بار، دو روز پیش، رئیس جمهوری امریکا درباره احتمال وقوع حمله انتحاری از سوی داعش در فرودگاه کابل هشدار داد و پس از آن، دیگر مقام‌های نظامی امریکا و انگلیس نیز این هشدار را تکرار کردند.
 
این به چه معناست؟ آیا آنها با داعش ارتباط دارند و داعش را مأمور کردند تا با انجام حمله انتحاری از موج فشار فزاینده جمعیت جلوگیری کند تا ماموریت تخلیه و انتقال شهروندان امریکایی و متحدان افغان آنها بیشتر از ۳۱ آگوست به عنوان تاریخ تعیین شده برای این منظور فراتر نرود؟ یا بدون آنکه در مدیریت و سازماندهی این حملات دست داشته باشند از وقوع آن خبر داشتند؛ اما از آن جلوگیری نکردند؟ و یا اینکه خبر داشتند؛ ولی قادر به جلوگیری از آن نبودند.
 
پاسخ هر یک از این پرسش ها هرچه باشد، مسئول اصلی و مستقیم انفجارهای تازه در فرودگاه کابل امریکاست.
 
همچنین این یکی دیگر از شرمساری های بزرگ ابرقدرتی مدعی است که حتی قادر به تامین امنیت یک فرودگاه کوچک هم نیست. از جنین ابرقدرت خوار و زبون و ذلیلی چگونه می توان انتظار داشت که کشوری بحران زده و ملتی قربانی را از جنگ و بدبختی و ناامنی و خشونت نجات دهد و به سرزمین امن آرامش و آسایش برساند؟
 
طالبان پیش از این نیز به صراحت اعلام کرده بودند که مسئول اصلی وضعیت آشفته در فرودگاه کابل امریکایی‌ها هستند؛ همان ها که مردم را ترغیب به فرار می‌کنند و زمینه‌ها و مقدمات چنین اقدامی را نیز فراهم می سازند.
 
با این حال، مسئولیت غیرمستقیم طالبان را نیز در عدم مهار این حملات مرگبار نمی‌توان نادیده گرفت.
 
به نظر می رسد که وقوع این انفجارها وظیفه امنیتی طالبان در برابر مردم افغانستان را چندین برابر افزایش می دهد؛ زیرا از این پس آنها هستند که باید در برابر پرسش ها و ابهام هایی که در پشت پرده این نوع حملات قرار دارد پاسخ بدهند.
 
طالبان از چند روز به این سو بر کابل مسلط شده اند و ورودی های فرودگاه کابل را نیز کنترل می‌کنند.
بر این اساس اگر حملات خونبار اخیر از بیرون از فرودگاه سازماندهی شده باشد، بدون شک طالبان باید درباره آن توضیح دهند؛ اینکه چرا و چگونه عوامل انتحاری یا بمب گذار توانستند مواد انفجاری لازم را به درون فرودگاه منتقل کنند و با موفقیت عملیات شان را به اجرا درآورند؟
 
اما اگر این رخداد از داخل فرودگاه سازماندهی شده باشد و عوامل انتحاری و مواد انفجاری مورد نیاز آنها نیز از داخل تامین گردیده باشد در این باره نیروهای امریکایی و متحدان دیگر آنها باید جواب بدهند.
 
با این حال، آنچه در فرودگاه کابل رخ داده از این دو حالت خارج نیست و باید امریکا و طالبان در برابر ابهام ها و پرسش های جدیدی که در این زمینه به وجود آمده با صراحت و مسئولیت‌پذیری توضیح بدهند.
 
این مسئولیت پذیری از جهتی دیگر نیز اهمیت دارد و آن اینکه داعش به راستی چیست؟
پیش از این، بسیاری از کارشناسان و حتی کشورهای و مقام‌های رسمی منطقه و جهان ادعا کرده بودند که داعش از طالبان جدا است و این دو گروه از نظر سازمانی و ایدئولوژیک در مقابل همدیگر قرار دارند.
 
برخی کشورها حتی به امید مبارزه طالبان با داعش از این گروه حمایت کرده اند و در تلاش اند تا با تقویت روابط خود با تحریک طالبان، داعش در افغانستان را مهار، زمینگیر و منهدم کند.
 
اما انفجارهای تازه در فرودگاه کابل که از نظر مقام های امریکایی و رسانه‌های غربی کار داعش بوده یک بار دیگر تردیدها در این باره را افزایش می‌دهد و طالبان را در آزمونی دشوار برای مشخص کردن موضع و رویکردشان در برابر داعش به چالش فرامی خواند.
 
این به ویژه از آن حیث دارای اهمیت مضاعف است که اخیراً ذبیح الله مجاهد؛ سخنگو و سرپرست وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در پاسخ به پرسشی درباره شیوه برخورد آن گروه با داعش، پاسخی صریح، روشن و قاطع ارائه نکرد.
 
بنابراین اکنون مردم افغانستان و ناظران مسائل امنیتی بی صبرانه منتظر اند تا طالبان همان گونه که با دیگر مخالفان شان از جمله امریکا رویکردهای روشن و تعریف شده ای دارند با معضل دیگری به نام داعش چگونه برخورد می کنند.
 
آیا این گروه تروریستی و اهریمنی با وجود سلطه طالبان بر سراسر افغانستان همچنان به حیات خود ادامه می‌دهد و هر از گاه با خلق فجایعی مانند کشتار در فرودگاه کابل، امنیت افغانستان و شهروندان آن را به چالش می کشد و چه بسا دامنه قدرت و فعالیت خود را گسترش می دهد و همانگونه که از ابتدا قدرت‌های حامی داعش از جمله امریکا، برنامه ریزی کرده اند، گستره ناامنی و خشونت و ترور را به فراسوی مرزهای افغانستان وسعت بخشیده و امنیت ملی همسایگان ما را نیز آماج قرار می‌دهد، یا اینکه طالبان به انتظارات کشورهای حامی خویش پاسخ مساعد می دهند و داعش را برای همیشه از افغانستان ریشه‌کن می‌کنند؟
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور