عدم حمله از خاک افغانستان؛ تعهدی که پایدار نماند

وزارت خارجه پاکستان می‌گوید "تروریست‌ها از خاک افغانستان" برای عملیات در داخل پاکستان استفاده می‌کنند و در چند ماه گذشته پاکستان بارها از طالبان خواسته است تا امنیت منطقه مرزی پاکستان و افغانستان را تامین کند.
 
بیانیه‌ وزارت خارجه پاکستان که امروز یک‌شنبه (۲۸ حمل) منتشر شده، پس از آن بود که طالبان به بمباران هوایی بامداد شنبه در بخش‌هایی از ولایت‌های کنر و خوست واکنش تندی نشان دادند.
 
در بیانیه‌ وزارت امور خارجه پاکستان از افزایش حملاتی که نیروهای امنیتی پاکستان را از افغانستان هدف قرار می‌دهند، ابراز نگرانی شده است.
 
ظاهرا این حملات به تلافی کشته شدن "هفت سرباز ارتش پاکستان" در یک کمین جنگجویان طالبان پاکستانی در وزیرستان شمالی در نزدیکی مرز افغانستان در روز پنج‌شنبه انجام شده‌ است.
 
در حملات هوایی پاکستان که بامداد شنبه (۲۷ حمل) به ولایت‌های کنر و خوست افغانستان صورت گرفت، شماری از غیرنظامیان نیز کشته و زخمی شدند.
 
اینکه آیا پاکستان درست می گوید یا نه، هنوز روشن نیست و ادعای رژيم اسلام آباد درباره سازمان دهی حمله مرگبار اخیر طالبان پاکستانی از خاک افغانستان، نیاز به راستی آزمایی جدی دارد؛ اما چیزی که به ابهام در این زمینه دامن می زند این است که طالبان در واکنش های خود در قبال حملات مرگبار ارتش پاکستان بر خوست و کنر، هیچ اشاره ای به صحت و سقم ادعای پاکستان مبنی بر سازمان دهی و اجرای حمله بر کاروان ارتش آن کشور از خاک افغانستان نکرده اند.
 
با این حال، حتی اگر ادعای تازه پاکستان، کاملا کذب باشد، این امر، چیزی را درباره فعالیت زیانبار و خطرناک گروه های تروریستی در قلمرو زیر سلطه طالبان در افغانستان، تغییر نخواهد داد؛ زیرا پیش از این، اتفاقات امنیتی دیگر در چندین کشور منطقه رخ داده که منبع آن به نحوی به افغانستان، مرتبط دانسته شده است.
 
حمله بر نمازگزاران شیعه در امام بارگاه پیشاور، حمله بر سه روحانی ایرانی در صحن حرم امام رضا و البته شورش های مرگبار در قزاقستان از جمله مواردی بوده که به گونه ای به تروریست های افغان‌تبار منسوب شده اند.
 
اگرچه در رویداد مشهد، اذعان شده که تروریست عامل این حمله، پیش از به قدرت رسیدن طالبان، وارد ایران شده بوده؛ اما در مورد پیشاور و آشوب های امنیتی قزاقستان، چنین ادعایی وجود نداشت.
 
با این وصف، در پی بروز بحران اخیر میان طالبان و پاکستان که ماده اولیه آن را حمله پیکارجویان طالبان پاکستانی بر کاروان نظامی ارتش آن کشور و کشتن ۷ نیروی ارتش تشکیل می داده، یکبار دیگر، تعهد طالبان مبنی بر عدم حمله از خاک افغانستان بر کشورهای همسایه، منطقه و جهان، مورد توجه ناظران قرار می گیرد و لزوم راستی آزمایی این تعهد، تقویت می شود.
 
آیا به راستی طالبان، اراده ای برای قطع ارتباط با گروه های تروریستی منطقه ای و فرامنطقه و مبارزه با حضور آنها در افغانستان دارند؟ سوال مهم تر شاید این باشد که ایا اصولا چنین توانی در طالبان وجود دارد که با متحدان یا حامیان فراملیتی شان رو به رو شوند، بجنگند و برای کمک به تامین امنیت و ثبات در افغانستان و منطقه و عمل به تعهد امنیتی خود به کشورهای همسایه، آنان را نابود کنند یا از افغانستان بیرون برانند؟
 
این پرسش جدی است و در پی رویدادهای مورد اشاره اخیر، تردیدهایی درباره توان یا تعهد واقعی طالبان در مبارزه با تروریزم و قطع ارتباط با گروه های تروریستی به وجود آمده است.
 
توالی و تکرار رویدادهای هراس افکنانه مرگبار در منطقه که به افغانستان نسبت داده می شود، بدون شک، طالبان را در موقعیت دشواری قرار خواهد داد، روی روابط آنها با کشورهای همسایه تاثیر منفی خواهد گذاشت و به اعتماد لازم و مورد نیاز جامعه جهانی برای اعطای مشروعیت و اعتبار به طالبان به مثابه یک دولت مسئول و متعهد به قواعد بین المللی و پایبند حساسیت های مربوط به امنیت و ثبات در منطقه آشوب زده خاور میانه و آسیای مرکزی، لطمه ای جدی و جبران ناپذیر وارد خواهد کرد.
 
بنابراین، واکنش طالبان در قبال بحران های اخیر در روابط کابل – تهران و کابل – اسلام آباد، صرفا به احضار سفرا، صدور بیانیه های محکومیت، تنش های مرزی یا سازمان دهی آشوب های خیابانی، محدود نمی شود. آنها در عین حال باید برای کاری بزرگتر آماده شوند و آن قطع ارتباط با تروریزم و نشان دادن تعهد واقعی و صادقانه شان برای مقابله با تهدیدهای تروریستی علیه امنیت منطقه ای است.
 
محمدرضا امینی - جمهور