در جستجوی عامل حملات کرمان؛ کدام گروه داعش؟

 

وزارت اطلاعات ایران نیز تایید کرد که دستکم یکی از آن‌ها شهروند تاجیکستان بوده است.

 

دو منبع مطلع اطلاعاتی امریکایی به رویترز گفته‌اند که با «شنود و ردگیری» دریافته‌اند که عوامل شاخه خراسان داعش در افغانستان در پس انفجارهای کرمان بوده‌اند.

 

ذبیح‌الله مجاهد؛ سخنگوی طالبان این گزارش را رد کرده و گفته که داعش در افغانستان چنان «ظرفیت و مرکزیت» ندارد که برای حمله به ایران برنامه‌ریزی کند. او تاکید کرده که حکومت طالبان، داعش را در این کشور «کاملا سرکوب» کرده است.

 

حساب «المرصاد» در شبکه ایکس می‌گوید شمار «قابل توجهی» از افراد شبکه داعش، تاجیکستانی هستند.

 

داعش مسئولیت دو انفجار را برعهده گرفته و آن را «ادامه کارزار» خود «علیه شیعیان» اعلام کرد.

 

این گروه اما به اینکه این عملیات را داعش افغانستان انجام داده اشاره‌ای نکرده است.

 

چرا طالبان مصرانه تاکید می کنند که شاخه خراسان داعش در عقب کشتار کرمان ایران قرار ندارد؛ اما امریکا در اقدامی غیرمعمول، مدعی شده که این حملات از سوی داعش خراسان که در افغانستان فعال است، صورت گرفته است؟

 

طالبان به دلایل زیادی نمی خواهند انگشت اتهام به سمت داعش خراسان در افغانستان نشانه برود. دلیل اول این است که طالبان همواره ادعا کرده اند که با داعش مبارزه می کنند و این نیروی تروریستی دیگر قادر به راه اندازی حملات مرگبار و بزرگ نیست و هیچ سرزمینی را در افغانستان را کنترل نمی کند.

 

این برای طالبان بسیار مهم است که آنها به ویژه برای کشورهایی مانند ایران، خود را یک نیروی ضد تروریستی معرفی کنند که در صف اول مبارزه با داعش قرار دارد و توانسته در این زمینه به موفقیت های چشمگیری دست پیدا کند.

 

طالبان می دانند که مهار داعش در افغانستان برای امنیت ملی ایران، یک مساله بسیار حیاتی است و اگر طالبان قادر به این امر شوند، بدون شک، روابط آنها با تهران، مستحکم تر خواهد شد.

 

از جانب دیگر، طالبان همواره در برابر اتهام صدور و توسعه تروریزم از افغانستان به کشورهای همسایه و منطقه، مقاومت کرده و اطمینان داده اند که اجازه نمی دهند که هیچ کشوری در همسایگی، از مبدأ افغانستان، آماج حمله تروریستی قرار بگیرد یا تهدید شود. پس در صورتی که بپذیرند که داعش خراسان در حملات کرمان، نقش داشته، این تلاش مذبوحانه طالبان شکست می خورد و همسایگان درباره توانایی یا اراده طالبان در تامین امنیت منطقه ای، تردید می کنند.

 

طالبان همچنین مدعی اند که برای نخستین بار در ۴۰ سال گذشته توانسته اند «امنیت سراسری» را در افغانستان تامین کنند و هیچ تهدید یا چالشی در داخل کشور در این زمینه وجود ندارد. این برای وجهه جهانی طالبان، اهمیت زیادی دارد و آنها می خواهند به دنیا نشان دهند که توانایی حکومت کردن را دارند و به آشوب و جنگ و خشونت در افغانستان، پایان می دهند. بنابراین، حضور و فعالیت داعش، این ادعا را به چالش می کشد و کارزار طالبان برای بهبود وجهه جهانی شان را با شکست رو به رو می کند.

 

به این دلیل هم آنها کمپاین های وسیع رسانه ای را برای ضعیف نشان دادن داعش در افغانستان راه اندازی می کنند و در برابر هرگونه کارزار رسانه ای و تبلیغاتی داعش و حامیان آن با قدرت می ایستند.

 

افزون بر این، طالبان با نسبت دادن حملات داعش به اتباع تاجیکستان و پاکستان، سعی دارند این دو کشور را منبع ناامنی و تامین تروریزم، معرفی کنند و بخشی از بار سنگین اتهام حمایت از تروریزم را از دوش خود بردارند. اگرچه درباره ادعای آنها مبنی بر دخالت اتباع تاجیک و پاکستانی در حملات منسوب به داعش، تردیدی وجود ندارد؛ اما احتمال سازمان دهی این حملات از سوی شاخه خراسان داعش، همچنان مساله ای است که درباره آن پرسش های جدی وجود دارد.

 

در این میان، امریکا که عمدتا درباره منابع عملیات تروریستی داعش، سکوت می کند، این بار درباره حملات کرمان مدعی شده که کار داعش افغانستان بوده است؛ ادعایی معنی دار و پرسش برانگیز که نه تنها رد پای امریکا در ارتباط با داعش را برجسته می کند؛ بلکه پرده از نیات دستگاه های اطلاعاتی آن کشور درباره ایجاد تفرقه و تنش میان دو کشور همسایه برمی دارد.

 

این در حالی است که ایران بارها تصریح کرده است که داعش، ساخت امریکا و اسراییل است و با حمایت آنها دست به خونریزی و کشتار در کشورهای اسلامی می زند.

 

با توجه به این واقعیت ها و با در نظرداشت اینکه که وزارت اطلاعات ایران نیز هویت تاجیکستانی حداقل یکی از عوامل انتحاری کشتار کرمان را تایید کرده است، تلاش مذبوحانه امریکا درباره نسبت دادن ریشه های این حملات به افغانستان، خنثی شد؛ اما از سوی دیگر، علیرغم مقاومت طالبان در برابر ادعای امریکا، این نکته را نباید نادیده گرفت که طالبان در واکنش وزارت خارجه خود، حملات کرمان را حتی «تروریستی» نخواند و این چیزی بود که واکنش برخی ناظران ایرانی را برانگیخت و به این تردید، بیش از پیش دامن زد که آیا میان بخشی از طالبان با داعش در زمینه کشتار شیعیان و توسعه ناامنی های تروریستی به ایران، پیوندی وجود دارد؟

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور