طالبان چگونه مشکلات کوچی‌ها و هزاره‌ها را «حل» کردند؟

نورالله نوری؛ وزیر سرحدات، اقوام و قبایل طالبان می ‌گوید که مشکلات پیش آمده میان کوچی ‌ها و ده ‌نشینان هزاره در سه ولایت کشور «حل» شده است.

 

او در مصاحبه با تلویزیون دولتی افغانستان که تحت کنترل طالبان است گفت: «مشکلات میان کوچی ‌ها و قوم هزاره با ایجاد سه کمیسیون‌ مشترک و با حضور نمایندگان هردو طرف در ولایت‌ های بامیان، میدان‌ وردک و غزنی، حل شده است.»

 

او افزود که در کمیسیون ‌های مشترک ده نفر از هر طرف حضور دارند و اخیرا جنجال‌ ها میان آنها به «صفر» رسیده است.

 

این در حالی است که اخیرا گزارش‌ هایی از آتش زدن خرمن ‌ها، بریدن درختان و قتل ساکنان محلی هزاره در بامیان و ارزگان خاص منتشر شده است.

 

از سوی دیگر، تصمیم ها و فیصله های آنچه طالبان، کمیسیون های مشترک می خوانند نیز نشان می دهد که این کمیسیون ها به طور کامل به نفع کوچی ها تصمیم گرفته و در تمام دعاوی و ادعاهای مربوطه، این ساکنان بومی مناطق مرکزی بوده اند که مقصر و مستوجب پرداخت «غرامت» به کوچی های متجاوز و مسلح، شناخته شده اند.

 

به عنوان نمونه در بامیان، کمیسیون ادعایی طالبان، زمین موقوفه یک مکتب را که واقف آن هنوز زنده است به یک کوچی از ولایت لوگر بخشیده، یا در بهسود و دایکندی و غزنی در قبال دعاوی دروغین مربوط به ده ها سال قبل، مردم بومی هزاره محکوم به پرداخت چندین میلیون افغانی «غرامت» به کوچی ها شده اند. کمیسیون های مورد اشاره طالبان نام این پول ها را «تألیف قلوب» گذاشته اند؛ در حالی که بومیان فقیر هزاره برای تامین آن در عسر و حرج قرار دارند و فشار سنگینی را تحمل می کنند و بدیهی است که هیچ رضایتی در پرداخت آن وجود ندارد.

 

در یک مورد دیگر در ناهور غزنی، ۱۷ مرد یک روستا به اتهام واهی سرکوب کوچی ها به شدت از سوی نیروهای طالبان، شکنجه شده و شماری از آنها حتی پس از آزادی برای بهبود زخم های عمیق و دردهای جانکاه ناشی از شکنجه بی رحمانه طالبان، راهی شفاخانه شدند.

 

اینهمه در حالی است که کوچی های متجاوز یا خود مسلح هستند و به زور اسلحه، وارد مراتع و املاک مردم می شوند و کشتزارهای شان را تاراج می کنند و علفچرهای شان را به یغما می برند و یا از حمایت مستقیم نیروهای طالبان برخوردار اند.

 

در ولسوالی بهسود میدان وردک، کوچی های مهاجم حتی زیارتگاه های مورد احترام مردم را غصب کرده و در حرکتی توهین آمیز از آنها به عنوان خوابگاه گوسفندان و اشتران شان استفاده کرده اند.

 

در ارزگان و بامیان هم پشتون ها برای تصاحب املاک بومیان هزاره، دست به قتل و کشتار و گروگانگیری و حملات شبانه و قطع درختان و آتش زدن خرمن های مردم می زنند تا آنها را مجبور به کوچ کنند و زمین های شان را صاحب شوند.

 

این وضعیتی است که با حمایت مستقیم طالبان و اطلاع و آگاهی کمیسیون های مشترک حل اختلاف صورت می گیرد و این کمیسیون ها با وجود مشاهده مظالم صریح و شنیع کوچی های متجاوز، حتی نمی توانند به این روند اعتراض کنند.

 

بنابراین، چیزی که طالبان از آن به عنوان «حل» تنش ها و دعاوی تاریخی میان کوچی های مهاجم و مردم بومی هزاره در سه ولایت غزنی، بامیان و میدان وردک می نامند، چیزی جز تحمیل سیطره کوچی ها بر هزاره ها نیست. این دعاوی اما ریشه در یک تاریخ بی عدالتی دارد و حل آن هرگز با رویکردهای دستوری، یکجانبه گرایانه و کاملا ناعادلانه رژيم طالبان، امکان پذیر نیست. 

 

کوچی ها همواره در طول تاریخ، پیاده نظام رژیم های استبدادی پشتون برای سیطره بلامنازع بر مناطق هزاره نشین مرکزی بوده اند و این مأموریت تاریخی در دوره حاکمیت طالبان، اهمیت مضاعف پیدا کرده و طالبان نیز به خوبی از این نیروی غیررسمی برای کنترل ژئوپلیتیکی هزاره ها استفاده می کنند؛ ضمن اینکه آنها را تحت سیطره مداوم پشتون های تمامیت خواه قرار می دهند و در محرومیت، سلطه و سرکوب دایمی نگه می دارند.

 

عبدالمتین فرهمند - جمهور