شکست مأموریت امریکا در افغانستان؛ تقصیر بایدن چیست؟
دوشنبه ۲۱ سنبله ۱۴۰۱ ساعت ۱۲:۳۸
چیزی که بار بایدن را در این شکست شرم آور، سنگین تر می کند این است که او نمی خواهد بپذیرد که با خروج عجولانه و غیرمسئولانه نظامیان امریکایی و سقوط نظام جمهوری، افغانستان را در مسیری نادرست قرار داده و امنیت امریکا و جهان را با خطرات بالقوه جدی رو به رو کرده است.
وی توجیه بایدن برای خروج از افغانستان را «عادت به خودفریبی» خواند و نوشت: «در افغانستان، سیاست‌ها و استراتژی‌های واشنگتن در طول دو دهه براساس افسانه‌هایی بود که رهبران ایالات متحده به خود و مردم امریکا می‌گفتند به جای ارزیابی‌های عینی از دشمنان، وضعیت موجود و اقدامات لازم برای تامین منافع امریکا.»
ترامپ و ترامپیست ها با هوشمندی توانستند بار سنگین یک تصمیم دشوار برای پذیرش شکست شرم آور امریکا در افغانستان را بر عهده رییس جمهور فرتوت دموکرات بیاندازند. این در حالی بود که همه چیز در دوره ترامپ، نهایی و امضا شده بود. بازگشت طالبان به قدرت و خروج نیروهای امریکایی از افغانستان، از صریح ترین رؤوس توافق استعماری دوحه بود که میان دولت ترامپ و نمایندگان طالبا به امضا رسید؛ پس به راستی تقصیر بایدن چیست؟
هیچکس نمی داند که اگر ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری امریکا برنده می شد، بهتر از بایدن عمل می کرد و یا آنگونه که اکنون ادعا می کند برای حفظ پایگاه بگرام و مبارزه با «تروریزم» بخشی از نیروهای خود را در افغانستان نگه می داشت؛ اما واقعیتی که اتفاق افتاد این است که عملکرد بایدن بسیار مفتضحانه و شرم آور بود. او نتوانست فرایند خروج نیروهای امریکایی، سقوط نظام جمهوری، انتقال متحدان امریکا و بازگشت طالبان به قدرت را به درستی مدیریت کند و اجازه ندهد که صحنه های هالیوودی در فرودگاه کابل، حمله انتحاری بسیار مرگبار منسوب به داعش و وقایع تکاندهنده، تاسفبار و زجرآوری که در جریان عملیات انتقال رخ داد، اتفاق بیافتد.
بنابراین، بایدن به طور مستقیم مسئول پیامدهای خروج عجولانه، غیرمسئولانه و فاجعه بار نیروهای امریکایی از طولانی ترین مأموریت جنگی آنان در تاریخ امریکا است و منتقدان او – حتی ترامپ و ترامپیست هایی که عامل اصلی خروج نیروهای امریکایی و بازگشت طالبان به قدرت به حساب می آیند – از بایدن به شدت انتقاد کنند و همه تقصیرها را به گردن او بیاندازند.
با اینهمه، شکست مأموریت نظامی امریکا در افغانستان، تنها تقصیر بایدن نیست. همانگونه که مک مستر هم در مقاله تازه اش در روزنامه واشنگتن پست نوشته است «در افغانستان، سیاست‌ها و استراتژی‌های واشنگتن در طول دو دهه براساس افسانه‌هایی بود که رهبران ایالات متحده به خود و مردم امریکا می‌گفتند به جای ارزیابی‌های عینی از دشمنان، وضعیت موجود و اقدامات لازم برای تامین منافع امریکا.»
بنابراین، شکست در یک فرایند تدریجی در دو دهه گذشته، رقم خورد و عامل آن، راهبردهای غلط مبتنی بر محاسبات نادرست و رویکرد آزمون و خطای رهبران سیاسی و نظامی مستقر در واشنگتن بود که البته بایدن هم به نحوی در آن سهم و نقش داشت چه به عنوان معاون رییس جمهور، چه به عنوان سناتور و چه به عنوان رییس جمهور امریکا.
در این میان، چیزی که بار بایدن را در این شکست شرم آور، سنگین تر می کند این است که او نمی خواهد بپذیرد که با خروج عجولانه و غیرمسئولانه نظامیان امریکایی و سقوط نظام جمهوری، افغانستان را در مسیری نادرست قرار داده و امنیت امریکا و جهان را با خطرات بالقوه جدی رو به رو کرده است.
بایدن به کشتن ایمن الظاهری در کابل اشاره می کند و آن را پس از مرگ اسامه بن لادن از افتخارات خود می داند و به احتمال قوی در آستانه انتخابات میان دوره ای کنگره امریکا نیز از این برگ برنده برای جلب آرای مردم امریکا قویا بهره خواهد برد؛ اما همانطور که مک مستر هم گفته است که «کاخ سفید نباید آنقدر احمق شود که یک حمله در سال را برای کوتاه کردن فضای تنفس القاعده برای برنامه ریزی و عملیات علیه ایالات متحده و متحدانش کافی بداند».
به باور کارشناسان، تاریخ مصرف ایمن الظواهری برای القاعده تمام شده بود. او دیگر توان رهبری یک شبکه تروریستی دارای شاخ و برگ از افغانستان و پاکستان و شبه قاره هند تا سوریه و عراق و عربستان و یمن و شاخ افریقا و... را نداشت. حضور او در کابل نیز شاید به منظور پاسداشت و تکریم یک «جهادی» سابق بود که نقش مهمی در پیشبرد جنبش های جهادی در سال های گذشته ایفا کرده بود نه لزوما تبدیل وزیر اکبرخان به اتاق فرماندهی عملیات القاعده در افغانستان و جهان؛ اما نفس حضور او در کابل، خطرناک بود و نشان می دهد که او تنها نبوده و دیگر رهبران و جنگجویان القاعده نیز به طور گسترده در افغانستان فعال شده اند. بنابراین عملیات کشتن یک مهره سوخته و یک رهبر پیر و فرتوت، ضریب امنیت امریکا را بالا نمی برد و نباید امتیازی را به حساب بایدن واریز کند؛ خطر اصلی بازگشت القاعده و دیگر گروه های جهادی به افغانستان است؛ چیزی که با خروج غیرمسئولانه امریکا و متحدانش به سادگی امکان پذیر شده و بایدن به عنوان رییس جمهور فعال امریکا در قبال آن مسئول است.
محمدرضا امینی - جمهور
کد مطلب: 154272
