انتصاب‌های تازه، انتظارهای تازه

رهبری طالبان ۱۳ مقام‌ دولتی جدید را تعیین یا جابه‌جا کرده است.
 
ذبیح الله مجاهد خبر داده که در این تغییرات از جمله حبیب‌الله آغا به سرپرستی وزارت معارف منصوب و نورالله منیر به عنوان رئیس «دارالافتاء» تعیین شده است.
 
حبیب الله آغا؛ سرپرست تازه وزارت معارف طالبان، پیش‎‏تر به عنوان رئیس شورای علمای قندهار کار می‌کرد.
 
آقای منیر پیشتر تلویحا گفته بود که طالبان مکاتب دخترانه را هرگز بازگشایی نخواهد کرد؛ چرا که خانواده‌ها و فرهنگ افغانی اجازه نمی‌‎دهند که دختران نوجوان به مکتب بروند.
 
این تصمیم در حالی اتخاذ می شود که دولت طالبان همچنان تحت فشار افکار عمومی، سازمان ها و قدرت های جهانی قرار دارد تا مکاتب دخترانه را باز کند و به محرومیت میلیون ها دختر دانش آموز از تحصیل و آموزش، پایان دهد.
 
اگرچه پیش بینی ها و انتظارات جدیدی درباره احتمال تغییر موضع طالبان در قبال آموزش دختران  و سرنوشت مکاتب دخترانه در پی جا به جایی در وزارت معارف، شکل گرفته؛ اما کارشناسان درباره اینکه سرپرست جدید وزارت معارف طالبان، اندیشه های معتدل تری نسبت به تحصیل دختران داشته باشد، آن را مانند آقای منیر به سنت فرهنگی مردم افغانستان نسبت ندهد و برای بازگشایی مکاتب اقدام کند، عمیقا تردید دارند؛ زیرا سرپرست تازه وزارت معارف طالبان، پیش از این رییس شورای علمای قندهار بوده که یکی از کانون های مهم و تاثیرگذار در سیاست گذاری های کلان رهبران طالبان به حساب می آید.
 
نکته دیگر این است که حبیب الله آغا حتی نسبت به نورالله منیر هم کهنسال تر است؛ بنابراین، انتظار زیادی وجود ندارد که او در این باره، انعطاف نشان دهد و تحت تاثیر گرایش های افراط گرایانه و نگاه زن ستیزانه سنتی به مثابه یک شاخصه قبیله ای عمل نکند.
 
یکی دیگر از مسایلی که به این تردید بدبینانه دامن می زند، این است که نورالله منیر به عنوان مخالف جدی بازگشایی مکاتب دخترانه که اخیرا به طور تلویحی از عدم بازگشایی دایمی این مکاتب به دلیل مخالفت خانواده ها سخن گفته بود، در این جا به جایی های تازه قدرت بیشتری یافته و به عنوان رییس دارالافتا منصوب شده است؛ جایی که او به سادگی می تواند فتوا صادر کند که تحصیل دختران، حرام است!
 
براساس حکم تازه رهبر طالبان همچنین محمد شعیب آخوند از ولایت پنجشیر برکنار شده و به عنوان والی لوگر مقرر شده و به جای او محمد محسن هاشمی؛ معاون پیشین وزارت داخله طالبان والی پنجشیر شده است.
 
این تصمیم در شرایطی صورت گرفته که پنجشیر اخیرا یکبار دیگر شاهد یک جنگ خونین به رهبری ملا ذاکر علیه «جبهه مقاومت» بود که در آن ده ها نفر از دوطرف کشته شدند.
 
تیرباران مستقیم اسرای جنگی توسط جنگجویان طالبان که تصاویر آن به طور گسترده در شبکه های اجتماعی منتشر شد و واکنش های شدید مجامع بین المللی را نیز برانگیخت، از موارد جنجالی در رویدادهای اخیر پنجشیر بود.
 
با این حساب، معلوم نیست که برکناری والی کنونی پنجشیر و انتصاب معاون وزارت داخله طالبان به این سمت، در راستای سرکوب بیشتر صورت گرفته یا به منظور مهار بحران و پایان دادن به جنگ قومی جاری در آن ولایت.
 
در تصمیمی دیگر، مخدوم عالم؛ فرمانده ازبک طالبان هم که قبلا بنا به اختلافاتی با مقام ‌های دیگر و به اتهام «آدمربایی» بازداشت شده بود، در فرمان جدید به عنوان فرمانده امنیه طالبان در غزنی مقرر شده است.
 
بازداشت آقای عالم موجی از خشم و اعتراض طالبان ازبک تبار را برانگیخت و آنها در یک اقدام بی سابقه و متهورانه، طالبان پشتون تبار را در فاریاب خلع سلاح کردند و رهبری طالبان را به تبعیض قومی متهم کردند.
 
اعتراضات فاریاب به سرعت توسط طالبان سرکوب شد و طی آن دست کم دو نفر کشته شدند. مخدوم عالم هم در نهایت با پا در میانی صلاح الدین ایوبی؛ دیگر فرمانده پرقدرت ازبک طالبان آزاد شد؛ اما کارشناسان می گویند که انتصاب او به عنوان فرمانده امنیه ولایت غزنی در جنوب کشور، پیش از آنکه بیانگر ارتقای جایگاه او در تشکیلات طالبان باشد، نوعی تبعید محسوب می شود.
 
این برداشت از آنجا تقویت می شود که غزنی، حتی یک شهروند ازبک هم ندارد و این ولایت در جنوب کشور با یکی از ولایت های ازبک نشین، حتی هم مرز و نزدیک هم نیست.
 
بنابراین، فرماندهی امنیه غزنی یک پست بی ربط برای آقای عالم است و او حتی اگر بخواهد نمی تواند توانایی های نظامی اش را در برقراری امنیت و ثبات در این ولایت به کار بگیرد؛ زیرا غزنی، مردم، ترکیب قومی، موقعیت امنیتی و استراتژيک و خطرها و خلأهای امنیتی آن را نمی شناسد.
 
از سوی دیگر، پیش از این، صلاح الدین ایوبی؛ دیگر فرمانده ازبک تبار طالبان نیز از پذیرش یک پست در کابینه طالبان در کابل امتناع کرده و خواستار رهبری دولت های محلی در ولایات ازبک نشین شده بود؛ چیزی که طالبان هنوز آن را نپذیرفته اند؛ بنابراین، فرماندهی امنیه غزنی هم هیچگاه طبق میل و مراد مخدوم عالم نیست و تنها هدف این تصمیم، تبعید او از کانون اجتماع قومی ازبک ها در شمال است تا سر به شورش و عصیان برندارد.
 
عبدالمتین فرهمند - جمهور