هشدار داعش علیه طالبان به چه معناست؟

 

رسانه‌ای به نام «صدای خراسان»، وابسته به داعش، به طالبان هشدار داده که جنگجویان «دولت اسلامی» در نقاط مربوط به «خراسان» حضور دارند و طالبان «روزهای سختی» در پیش‌ خواهند داشت.

 

مجله «صدای خراسان» در بیست‌وسومین شماره خود به زبان پشتو طالبان را «شبه‌ نظامیان» خطاب کرده است.

 

بربنیاد گزارش‌ها، این شماره مجله داعش دو روز پیش منتشر شده است.

 

این در حالی است که اخیرا حملات گروه داعش بر طالبان افزایش یافته است.

 

هفته قبل، در دو حمله جداگانه انتحاری در ولایت بدخشان، چند فرمانده و مقام ارشد طالبان کشته شدند.

 

این در حالی است که برخی مقام‌های طالبان ادعا کرده‌اند که داعش در افغانستان «شکست خورده» و توانایی انجام حملات گسترده را ندارد.

 

دست کم حملات مرگبار اخیر منسوب به داعش در بدخشان، ثابت می کند که طالبان دروغ می گویند و علیرغم پروپاگندای گسترده، هرگز نتوانسته اند داعش را از پا درآورند و مهار کنند. 

 

هشدار تازه داعش هم نشان می دهد که آنها صرفا تهدید نمی کنند؛ بلکه در عمل هم نشان داده اند که قدرت اجرایی کردن تهدیدهای شان را دارند و طالبان درست از همان سوراخی گزیده می شوند که پیش از این، از آن علیه دولت پیشین افغانستان استفاده می کردند؛ حمله های انتحاری، بمب گذاری ها و رخنه های امنیتی بحث برانگیز و جنجالی که نشانگر وجود خلأهای خطرناک امنیتی در درون طالبان و احتمال دست داشتن حلقانی از داخل آن گروه در تسهیل و سازمان دهی این حملات است.

 

با اینهمه، نباید فراموش کرد که جنگ داعش – طالبان، یک جنگ میان دو نیروی متخاصم با صفوف مشخص و ایدئولوژی ها و اهداف متفاوت نیست؛ بلکه جنگ قدرت میان دو جریان رقیب وابسته به یک ایدئولوژی است. به همین دلیل، همانگونه که یک طالب، عضو تشکیلات طالبان و شبکه حقانی است، به طور همزمان می تواند عضو القاعده باشد و نیز می تواند عضویت داعش را نیز داشته باشد.

 

از این منظر، در جنگ داعش و طالبان، عناصر بسیاری می تواند نقش داشته باشد؛ از قومیت تا قدرت، تا تفاوت در خوانش های ایدئولوژيک و تا رقابت های درون قومی قبایل پشتون و حتی تسویه حساب های شخصی، رقابت بر سر تصاحب کرسی ها و منابع، تجارت تریاک و انتقام جویی های دیگر.

 

اینکه گفته می شود انفجارهای بدخشان، کار بخشی از تشکیلات طالبان علیه بخشی دیگر بوده نیز ریشه در همین واقعیت دارد. به این معنا که جنگ طالبان و داعش، روزی می تواند به عنوان جنگ طالب پشتون با طالب غیرپشتون یا بالعکس رخ دهد و روزی دیگر نیز جنگ میان طالب غلجایی و طالب درانی یا شبکه حقانی و طالبان، کابل و قندهار و...

 

در این میان، نکته مهمی که هشدار تازه رسانه وابسته به داعش برملا می کند، این است که این جنگ علیرغم تبلیغات اطمینان بخش طالبان، نه تنها پایان نیافته؛ بلکه چه بسا در مراحل اولیه خود است و می تواند بسیار خونین تر و خشونت بارتر و ویرانگرتر به پیش برود و همانگونه که مبلغ داعش، هشدار داده، روزهای سختی در انتظار دوطرف خواهد بود.

 

موضوع دیگری که این هشدار را جدی جلوه می دهد، نقش قدرت های بزرگ و سازمان های استخباراتی رقیب در تشدید و تعمیق این بحران و تنش و تقابل است. بدون تردید، طرف هایی هستند که نمی خواهند طالبان بی هیچ دغدغه و مشکلی بر افغانستان، حکمرانی کنند و روز به روز ریشه های قدرت و سلطه آنها عمیق تر و قوی تر شود. در مقابل هم طرف های دیگر در صدد تحکیم قدرت طالبان اند. از جانب دیگر، تنها نیرویی که می تواند در برابر طالبان، مشکل ایجاد کند و حاکمیت آنها را به چالش بکشد، داعش یا نیروهای تندروتر خود طالبان اند. 

 

بنابراین، هشدار تازه داعش، جدی است و انتظار می رود که این دوئل خونین میان دو دو نیروی رقیب، تشدید شود و در هفته ها و ماه های آینده، گسترش یابد.

 

 عبدالمتین فرهمند - جمهور