نگرانی پاکستان از تغییر موضع منطقه در قبال طالبان

روزنامه پاکستانی اکسپرس تریبون با انتشار مقاله‌ای با عنوان «چالشی جدید برای پاکستان»، نوشته است که افزایش تعامل منطقه با طالبان، چشم انداز خوبی برای پاکستان ندارد و چالشی جدید برای این کشور است.

 

اکسپرس تریبون، رسانه‌ نزدیک به ارتش پاکستان در مقاله‌ای به قلم کامران یوسف، نوشته که افزایش تعامل با طالبان را برای پاکستان به فال نیک نمی‌گیرد.

 

این مقاله با این پرسش آغاز می‌شود که آیا افغانستان بار دیگر به میدان جنگ قدرت‌های بزرگ تبدیل می‌شود؟ پس از بیش از چهار دهه ناآرامی و آشفتگی در کشور، قدرت‌های بین‌المللی و منطقه‌ای که در گذشته برای نفوذ در افغانستان رقابت می‌کردند، با خروج نیروهای خارجی، حداقل اجماع را در مورد آینده افغانستان ایجاد کردند.

 

ایالات متحده، چین، روسیه، پاکستان، ایران و سایر ذینفعان کلیدی توافق کردند که حکومت طالبان افغانستان تنها پس از احراز شرایط خاص از جمله تشکیل دولت فراگیر، احترام به حقوق بشر و زنان و عدم اجازه به گروه‌های تروریستی برای استفاده از خاک افغانستان به رسمیت شناخته شود.

 

کامران یوسف، به مواضع چین و روسیه درباره طالبان اشاره کرده و نتیجه گرفته که هدف این اقدامات هموار کردن راه برای به رسمیت شناختن احتمالی رژیم طالبان است؛ چیزی که به نوشته او برای پاکستان یک فال نیک نیست.

 

این مقاله بازتاب دهنده نگرانی های واقعی پاکستان در قبال چشم انداز آینده رژيم طالبان است و نشان می دهد که اسلام آباد برخلاف روزهای اول بازگشت طالبان به قدرت، به شدت از آنچه اکنون جریان دارد و در آینده ممکن است تقویت شود، هراس دارد.

 

طالبان در طول سه سال گذشته، بیشترین تنش ها را با پاکستان داشته اند. این در حالی است که آنها مرهون حمایت های همه جانبه پاکستان هستند و این پاکستان بود که طالبان را به وجود آورد، کمک کرد و آنان را به قدرت رساند.

 

اسلام آباد در طول تنش های مستمر با رژيم طالبان دریافت که برخلاف دوره اول، این بار طالبان راه های عبور از انزوا را آموخته اند و به خوبی می دانند که چگونه بدون نیاز و وابستگی تام به پاکستان، بقای خود را تضمین کنند و حتی قدرت و سلطه خویش را مستحکم تر کرده و گسترش دهند.

 

حتی در حوزه تجارت و ترانزیت که افغانستان، همواره متکی به پاکستان بوده، طالبان راه های تعامل با ایران را وسیع تر کردند، داد و ستد با آسیای مرکزی و چین را توسعه دادند و از این طریق، یکی دیگر از اهرم های فشار پاکستان را بی اثر کردند.

 

اینهمه در مقابل مقاومت طالبان در برابر خواسته های پاکستان درباره قطع ارتباط با تروریزم، عدم حمایت از گروه های تروریستی و استرداد رهبران طالبان پاکستانی مستقر در افغانستان صورت می گیرد؛ چیزی که به باور پاکستان، موجب تشدید خشونت های ناشی از تروریزم در داخل آن کشور شده و هزینه های سنگینی برای نیروهای امنیتی و مردم پاکستان داشته است.

 

در چنین شرایطی پاکستان بسیار مشتاق است که یک دولت مسئول در کابل روی کار بیاید که به تعهدات افغانستان در حوزه مبارزه با تروریزم و سایر موارد، پایبند باشد و رویکردهای یکجانبه گرایانه و شدیدا ایدئولوژيک طالبان در حوزه حمایت از تروریزم و پناه دادن به تروریست ها را تعدیل کند.

 

پاکستان در مقاطعی حتی حمایت از گروه های شبه نظامی ضد طالبان را نیز در دستور کار قرار داده تا از این طریق، رژيم کابل را به تمکین در برابر خواسته های خود وادار سازد.

 

اخراج گسترده پناهجویان و حتی مهاجران قانونی هم از دیگر ابزارهای پاکستان برای فشار بر طالبان بوده که ظاهرا تاثیری نداشته است.

 

در چنین شرایطی اقدام قزاقستان در حذف نام طلبان از فهرست گروه های تروریستی و چراغ سبز روسیه و چین در این زمینه و نیز اقداماتی که امریکا در چارچوب نشست دوحه و تحرکات پیرامون آن روی دست گرفته، همگی مسایلی است که نگرانی های پاکستان درباره مشروعیت بخشیدن به رژيم طالبان و قدرت گرفتن این رژيم را دوچندان می کند؛ زیرا مقام های اسلام آباد می دانند که اگر طالبان مشروعیت کسب کنند، نه تنها به ایده تشکیل دولت فراگیر، توجه نخواهند کرد؛ بلکه حتی به تعهدات قانونی یک دولت مسئول در زمینه مقابله با تروریزم هم عمل نخواهند کرد و در این صورت، گروه‌ های تروریستی فعال در افغانستان، قوی تر خواهند شد و در نتیجه، ناامنی و بحران در پاکستان، چندین برابر افزایش خواهد یافت.

 

از سوی دیگر، اگر طالبان مشروعیت کسب کنند و از این طریق، بنیان های رژیم خود را مستحکم کرده و گستره روابط خود با کشورهای همسایه و منطقه را وسیع تر کنند، پاکستان در انزوا قرار خواهد گرفت و تنش های تاریخی و زمینه ای میان دو کشور همسایه به طور فزاینده ای استمرار خواهد یافت.

 

نرگس اعتماد - جمهور